আয়েংগাৰ যোগাৰ শৰীৰত প্ৰভাৱ, বিৱৰণ, পদ্ধতি বা প্ৰক্ৰিয়া, বিশেষত্ব, স্বাস্থ্য উপকাৰিতা, লʼবলগীয়া সাৱধানতা আৰু সঘনাই উদ্ভৱ হোৱা প্ৰশ্নৰ উত্তৰসমূহ | Iyengar Yoga Health Effects
আয়েংগাৰ যোগা কি? | What is Iyengar Yoga?
আয়েংগাৰ যোগৰ নাম বি.কে.এছ. আয়েংগাৰ (B.K.S. Iyengar) -ৰ দ্বাৰা ৰখা হৈছে আৰু বিকশিত কৰা হৈছে। বি.কে.এছ. আয়েংগাৰ টি. কৃষ্ণমাচাৰ্যৰ প্ৰত্যক্ষ শিষ্য আছিল। তেওঁৰ জন্ম ১৯১৮ চনৰ ১৪ ডিচেম্বৰত হৈছিল। যক্ষ্মা ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ পিছত তেওঁৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰাৰ বাবে তেওঁ কিশোৰ অৱস্থাত যোগাভ্যাস কৰা আৰম্ভ কৰিছিল আৰু নিজৰ ভায়েকৰ সৈতে অধ্যয়ন কৰিছিল।
আয়েংগাৰ যোগ হৈছে বি.কে.এছ. আয়েংগাৰ বংশত শিকোৱা এক পৰম্পৰাগত যোগৰ প্ৰকাৰ। আয়েংগাৰ যোগৰ বিশেষত্ব হৈছে চিকিৎসকৰ স্ব-অধ্যয়ন আৰু নিৰ্দিষ্ট আসন (ভঙ্গী) আৰু প্ৰাণায়াম (উশাহ লোৱা) -ৰ এক শৃংখলাৰ জৰিয়তে সজাগতাৰ বিকাশ।
আয়েংগাৰ যোগাৰ শৰীৰত প্ৰভাৱ
আয়েংগাৰ যোগৰ অভ্যাস ভালদৰে প্ৰতিষ্ঠিত আৰু চিকিৎসীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে পৰম্পৰাগত যোগ কৌশল কাৰ্যকৰীভাৱে প্ৰয়োগ কৰে, যি ব্যক্তিসকলক মানসিক আৰু শাৰীৰিক লাভালাভ প্ৰদান কৰে। শিক্ষাদানৰ পদ্ধতিটো প্ৰʼপ ব্যৱহাৰত ভাগ কৰা হয় আৰু প্ৰশিক্ষকসকলৰ বাবে এক প্ৰণালীবদ্ধ প্ৰশিক্ষণ আৰু অৰ্হতা প্ৰণালীৰ দ্বাৰা শক্তিশালী কৰা হয়।
এই ষ্টাইলে প্ৰায়ে বেল্ট, ব্লক আৰু কম্বলৰ দৰে প্ৰʼপ ব্যৱহাৰ কৰে, যি হৈছে অনাস সম্পাদন কৰাত সহায়ক। প্ৰʼপবোৰে শিক্ষাৰ্থী, বৃদ্ধ, বা শাৰীৰিক সীমাবদ্ধতা থকা লোকসকলক সঠিকভাৱে অনাসৎ ভাৱে সম্পাদন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে, যাৰ ফলত আঘাত বা চাপৰ আশংকা হ্ৰাস হয়।
আগলৈ এই প্ৰৱন্ধটিত আয়েংগাৰ যোগৰ প্ৰভাৱশালীতা আৰু শাৰীৰিক উপকাৰিতাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হʼব।
Also Read: ধ্যানৰ লাভালাভ : শৰীৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱ কি জানো আহক | Benefits of Meditation
আয়েংগাৰ যোগাৰ শৰীৰত প্ৰভাৱ কেনেকুৱা?
আয়েংগাৰ যোগে প্ৰচুৰ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু আধ্যাত্মিক লাভালাভ প্ৰদান কৰে। ক্ৰমবৰ্ধমান ব্যস্ত পৃথিৱীত, যোগে দৈনন্দিন জীৱনৰ চাপৰ প্ৰতিষেধক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে, আৰু বহুতো অধ্যয়নে শাৰীৰিক বিষ হ্ৰাস কৰা আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰাৰ বাবে যোগৰ সম্ভাৱনাক সমৰ্থন কৰিছে। উন্নত শক্তিৰ স্তৰ, শক্তি আৰু আৱেগিক সুস্থতা হৈছে আয়েংগাৰ যোগৰ কেৱল কেইটামান লাভালাভ।
এইটো এই বিশ্বাসৰ ওপৰত আধাৰিত কৰা হৈছিল যে যোগ সকলোৰে বাবে হ’ব লাগে, যিকোনো বয়স বা দক্ষতাৰ স্তৰৰ যিকোনো লোকৰ বাবে আয়েংগাৰ যোগ উৎকৃষ্ট। লগতে, সকলো বোৰ বিভিন্ন ষ্টাইলৰ ভিতৰত, আয়েংগাৰ তেওঁলোকৰ অনুশীলনত বিভিন্নতা পছন্দ কৰা লোকসকলৰ বাবে আটাইতকৈ আদৰ্শ, কিয়নো প্ৰতিটো শ্ৰেণী পৃথক (উদাহৰণ স্বৰূপে, বিক্ৰম বা অষ্টাঙ্গৰ বিপৰীতে, যিয়ে ক্ৰম নিৰ্ধাৰণ কৰিছে)।
আয়ংগাৰ আঘাত বা দীৰ্ঘম্যাদী বিষ থকা যিকোনো লোকৰ বাবেও উপকাৰী, ইয়াৰ ধীৰ গতিআৰু ৰূপ আৰু সংৰেখনৰ প্ৰতি মনোযোগৰ বাবে।
আয়েংগাৰ যোগৰ বিশেষত্ব
আয়েংগাৰ যোগে তিনিটা দিশৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে: সংৰেখন, অনুক্ৰম আৰু সময়।
সংৰেখনৰ অৰ্থ হৈছে শৰীৰৰ সীমাক সন্মান কৰি অভিপ্ৰেত ভংগীমা বজাই ৰখা। আয়েংগাৰ যোগে শিক্ষাৰ্থীসকলক আঘাতৰ আশংকা নকৰাকৈ আসনৰ ভিতৰত সহায় কৰিবলৈ প্ৰপব্যৱহাৰত উদগনি দিয়ে। কাৰ্যকৰী সংৰেখনে শৰীৰ, মন আৰু উশাহৰ মাজত ভাৰসাম্য প্ৰাপ্ত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
চিকুৱেঞ্চিং মানে হৈছে ভংগীমাবোৰ অনুশীলন কৰা ক্ৰম। ই ভংগীমাবোৰৰ এক সুৰক্ষিত আৰু সংগঠিত প্ৰগতি সক্ষম কৰে, লগতে শাৰীৰিক আৰু আৱেগিক শৰীৰৰ ‘খোলা’ আৰু ভাৰসাম্য।
সময়: বিন্যাস যোগৰ বিপৰীতে, আয়েংগাৰ যোগভঙ্গী দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে অনুষ্ঠিত হয়। যেতিয়া ভংগীমা এটাত স্থিৰতা প্ৰাপ্ত কৰা হয়, তেতিয়া ভঙ্গীৰ গভীৰতা সুৰক্ষিতভাৱে তীব্ৰ কৰা সম্ভৱ। ই শক্তি আৰু নমনীয়তা বিকাশত সহায় কৰে, লগতে শৰীৰ আৰু মনৰ মাজত সংবেদনশীলতা আৰু সজাগতা।
আয়েংগাৰ যোগ কেনেকৈ কৰিব
ঘৰত যোগৰ এই শৈলীটো অনুশীলন কৰিবলৈ, আপুনি প্ৰথমে আয়েংগাৰত থকা ২০০ ৰো অধিক বিভিন্ন ভংগীমা আৰু ১৪ টা উশাহ-নিশাহৰ কৌশল ব্যৱহাৰ কৰি এটা ক্ৰম সৃষ্টি কৰিব লাগিব। যদিও আপুনি বাছনি কৰাৰ দৰে ভংগীমাবোৰ মিলাব পাৰে, আয়েংগাৰ যোগ সাধাৰণতে ধ্যানৰ ৱাৰ্ম-আপৰ সৈতে আৰম্ভ হয়, তাৰ পিছত থিয় হৈ থকা ভঙ্গীৰে আৰম্ভ হয়, আৰু তাৰ পিছত পুনৰুদ্ধাৰকাৰী, চুপিন ভংগীৰে সমাপ্ত হয়।
যোগৰ বিন্যাস শৈলীৰ বিপৰীতে, আয়েংগাৰত, আপুনি ভংগীমাৰ মাজেৰে চলাচলকৈ উশাহ নল’ব – তাৰ সলনি, আপুনি সেইবোৰ এক বৰ্ধিত সময়ৰ বাবে ধৰি ৰাখিব। ই আপোনাক সঠিক সংৰেখনত সোমাবলৈ আৰু তাৰ পিছত প্ৰতিটো ভংগীৰ গভীৰতালৈ যোৱাৰ সুযোগ দিয়ে।
আয়েংগাৰ শ্ৰেণী এটাত প্ৰপবোৰ অবিশ্বাস্যভাৱে সচৰাচৰ দেখা যায়, কিয়নো সেইবোৰে নতুনসকলৰ বাবে ভংগীমা অধিক সুলভ কৰি তোলে। আপুনি আপোনাক সঠিক সংৰেখনত প্ৰৱেশ কৰাত সহায় কৰিবলৈ ব্লক, ষ্ট্ৰেপ, বলষ্টাৰ আৰু কম্বল ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।
ঘৰত আয়েংগাৰ অনুশীলন কৰাৰ বাবে যথেষ্ট সম্পদ আছে। অৱশ্যে, যদি আপুনি আগতে কেতিয়াও আয়েংগাৰ যোগ কৰা নাই, তেন্তে প্ৰথমে প্ৰশিক্ষকৰ পৰ্যবেক্ষণত শিকি লোৱা উচিত। সকলো আয়েংগাৰ শিক্ষকে কঠোৰ প্ৰশিক্ষণ ল’ব লাগিব আৰু তেওঁলোকে আপোনাক নিৰ্দেশনা আৰু আসনৰ সাল-সলনি দিবলৈ সক্ষম হ’ব যিবোৰ আপুনি ঘৰুৱা অনুশীলনত নাপাব।
Also Read: উপবাসৰ উপকাৰিতা: শৰীৰত কেনেকৈ কাৰ্য কৰে আৰু কিমান প্ৰভাৱশীল? | Fasting
আয়েংগাৰ যোগৰ স্বাস্থ্য উপকাৰিতা
১) আপোনাৰ শক্তি, নমনীয়তা আৰু গতিশীলতা বৃদ্ধি কৰে
আয়েংগাৰ যোগত বিভিন্ন ধৰণৰ ভংগীমা আছে যাৰ বিভিন্ন লাভালাভ আছে। থিয় হোৱাৰ নিয়মীয়া অভ্যাসে সুৰ ভংগ কৰে আৰু এক দৃঢ় ভেটি সৃষ্টি কৰিবলৈ শৰীৰক শক্তিশালী কৰে। বহা আৰু পাক খোৱা ভঙ্গীয়ে আপোনাক সকলো গাঁঠিত উন্নত গতিশীলতা বিকশিত কৰাত সহায় কৰে।
২) আপোনাৰ জীৱনী শক্তি আৰু মনোযোগ উন্নত কৰে
আয়েংগাৰ পদ্ধতিত যোগাভ্যাস কৰি, আপুনি আপোনাৰ শক্তিৰ স্তৰ, আপোনাৰ সামগ্ৰিক সঞ্চালন আৰু মানসিক মনোযোগ উন্নত কৰিব পাৰে। আয়েংগাৰ যোগা পদ্ধতিগত ৰূপত কৰিলে ই আপোনাৰ উশাহ স্থিৰ কৰাত আৰু মন শান্ত কৰাত সহায় কৰে। বহুতো অধ্যয়নে দেখুৱাইছে যে আসন আৰু প্ৰাণায়ামে দীৰ্ঘম্যাদী বিষ, উদ্বেগ আৰু ভাগৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
৩) আপোনাৰ ভঙ্গী আৰু ভাৰসাম্য বৃদ্ধি কৰে
আয়েংগাৰ যোগে আপোনাক ভংগীৰ সমস্যাবোৰ সংশোধন কৰাত আৰু আপোনাৰ ভাৰসাম্য উন্নত কৰাত সহায় কৰে। এক ভৰিৰ ভঙ্গীয়ে আপোনাক আপোনাৰ মাধ্যাকৰ্ষণ কেন্দ্ৰ বিচাৰি উলিওৱাৰ আৰু শৰীৰত স্থিৰতাৰ অনুভূতি সৃষ্টি কৰাৰ সুযোগ দিয়ে। শৰীৰক সংৰেখনলৈ অনাৰ ফলত সমন্বয় উন্নত হয় আৰু সমতা সৃষ্টি হয় যি তাৰ পিছত স্নায়ুতন্ত্ৰক পুষ্টি প্ৰদান কৰাত আৰু শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্থিতিস্থাপকতা গঢ়ি তোলাত সহায় কৰে।
৪) আপোনাৰ আধ্যাত্মিক, আৱেগিক আৰু মানসিক সুস্থতা উন্নত কৰিব পাৰে
আয়েংগাৰ যোগে আপোনাৰ জীৱনৰ সকলো দিশৰ ওপৰত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। আপুনি যোগৰ পথত আগবাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে, আপোনাৰ জ্ঞান, বুজাবুজি আৰু দক্ষতা বৃদ্ধি কৰাৰ সৈতে, আপোনাৰ যোগ অনুশীলনৰ লাভালাভবোৰো গভীৰ হ’ব।
Also Read: ব্যায়ামৰ লাভালাভ: ইয়াৰ আশ্চৰ্যকৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধী প্ৰভাৱ | Benefits of Exercise
সাৱধানতা
আয়েংগাৰ যোগৰ প্ৰক্ৰিয়াবোৰ সহজ নহয়। যদি আপোনি প্ৰথমবাৰৰ বাবে ইয়াক অভ্যাস কৰিবলৈ গৈ আছে তেন্তে নিজাকৈ কৰাৰ সলনি কোনো পেচাদাৰী নিৰ্দেশকৰ পৰ্যবেক্ষণত কৰিব। কিয়নো ভুলকৈ কৰা এটা আসনেই আপোনাৰ বিপদ সাধিবলৈ যথেষ্ঠ।
আয়েংগাৰ যোগৰ বহুতো প্ৰক্ষিক্ষণৰ শ্ৰেণী উপলব্ধ আছে, সেইবোৰৰ সহায় লʼব পাৰে।
আয়েংগাৰৰ পদ্ধতি: কোনো প্ৰবাহ নাই
বিন্যাস প্ৰবাহ হৈছে উশাহ লোৱাৰ সৈতে এটা ভংগীৰ পৰা আনটো ভংগীমালৈ তৰল পৰিৱৰ্তন বৰ্ণনা কৰিবলৈ যোগত ব্যৱহৃত শব্দ। আয়েংগাৰ শৈলীৰ যোগত অতি কম ভিনিয়াচা প্ৰবাহ অন্তৰ্ভুক্ত থাকে। ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে, সংৰেখন নিখুঁত হোৱাৰ সময়ত ভংগীমাবোৰ দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে ধৰি ৰখা হয়।
সেয়েহে, আয়েংগাৰ যোগ অষ্টাঙ্গৰ দৰে অধিক প্ৰবাহিত শৈলীৰ দৰে তীব্ৰ কাৰ্ডিওভাস্কুলাৰ অভিজ্ঞতা নহয়। অৱশ্যে, ভংগীমাবোৰ ধৰি ৰখাটো কঠিন, শক্তি বৃদ্ধি কৰে, আৰু নমনীয়তা বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে উৎকৃষ্ট।
বিন্যাস প্ৰবাহৰ অনুপস্থিতি হৈছে আন এটা কাৰণ কিয় আয়েংগাৰ পদ্ধতিয়ে যোগক এক বহল জনসংখ্যাৰ নাগালৰ ভিতৰত আনিদিয়ে। শাৰীৰিকভাৱে প্ৰবাহিত শৈলীৰ অনুশীলন কৰিবলৈ সক্ষম নোহোৱা লোকসকলৰ বাবে আৰম্ভ কৰাৰ বাবে এইটো এটা ভাল ঠাই। এইটোৱে আয়েংগাৰক বিশ্বব্যাপী যোগৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় শৈলীৰ এটা কৰি তোলে।
Also Read: উদ্বেগ বিকাৰৰ সমস্যা আৰু প্ৰতিকাৰ | Anxiety Disorder and its Treatment
সামৰণি
আয়েংগাৰ যোগ হৈছে যোগৰ এক জনপ্ৰিয়, সুপ্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাৰ যি সংৰেখনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে। এই শৈলীয়ে আজি যোগাভ্যাসৰ ওপৰত বৃহৎ প্ৰভাৱ পেলাইছে।
উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখিত আয়েংগাৰ যোগাৰ শৰীৰত প্ৰভাৱ আৰু ইয়াৰ প্ৰয়োজনীয়তা সম্বন্ধীয় তথ্যবোৰ নিৰ্ভৰশীল উৎস আধাৰিত। সঠিক প্ৰক্ষিক্ষণ আৰু অধিক তথ্যৰ বাবে বিশেষজ্ঞৰ কাষ চাপিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হʼল।
Sources: NCBI Article, NCBI Artice Link II
FAQs
১) আয়েংগাৰ যোগৰ বিশেষত্ব কি?
উঃ- আয়েংগাৰ যোগে তিনিটা দিশৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে: সংৰেখন, অনুক্ৰম আৰু সময়। সংৰেখনৰ অৰ্থ হৈছে শৰীৰৰ সীমাক সন্মান কৰি অভিপ্ৰেত ভংগীমা বজাই ৰখা। আয়েংগাৰ যোগে শিক্ষাৰ্থীসকলক আঘাতৰ আশংকা নকৰাকৈ আসনৰ ভিতৰত সহায় কৰিবলৈ প্ৰপব্যৱহাৰত উদগনি দিয়ে।
২) মই সৰু আৰু ফিট হ’ব লাগিব নেকি?
উঃ- একেবাৰে নহয়। বয়স, লিংগ, স্বাস্থ্য, ধৰ্ম আৰু জীৱনৰ পৰিস্থিতি নিৰ্বিশেষে আয়েংগাৰ যোগ যিকোনো লোকৰ বাবে প্ৰযোজ্য। আয়েংগাৰ যোগ প্ৰতিযোগিতামূলক নহয়। আয়েংগাৰ যোগৰ এক বিশেষ বৈশিষ্ট্য হৈছে সঁজুলিৰ ব্যৱহাৰ, যাক প্ৰপ বুলি কোৱা হয়, যি আপোনাৰ সম্পূৰ্ণ সম্ভাৱনা প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে আপোনাক এক ভঙ্গীত শক্তি, নমনীয়তা আৰু নিয়ন্ত্ৰণ বিকাশ কৰাত সহায় কৰে। এনেদৰে আপুনি সাধাৰণ মিশ্ৰিত শ্ৰেণীৰ ভিতৰত আপোনাৰ সৰ্বাধিক সামৰ্থ্যৰ সৈতে কাম কৰিব।
৩) আয়েংগাৰ যোগ অভ্যাসৰ প্ৰভাৱবোৰ কি?
উঃ- নিয়মীয়া নিৰ্দেশিত অনুশীলনৰ সৈতে, প্ৰভাৱবোৰত শাৰীৰিক স্বাস্থ্য আৰু মানসিক আৰু মানসিক সুস্থতাৰ এক সাধাৰণ অনুভূতি অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে। ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে বেয়া স্বাস্থ্য উদ্ভৱ নহ’ব; এইটো হ’ব পাৰে। যদি এনে হয় তেন্তে যোগে এজনক ইয়াৰ সন্মুখীন হোৱাত সহায় কৰিব আৰু ইয়াক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে। পষ্টুৰেল সংৰেখনৰ ওপৰত আয়েংগাৰ যোগৰ গুৰুত্বই পষ্টুৰেল/গাঁথনিগত সমস্যাবোৰ হ্ৰাস কৰিব পাৰে। ই আৱেগিক উত্তেজনাও মুকলি কৰিব পাৰে। যোগটোৱে ভংগীৰ ভিতৰত বিৱৰণৰ বাবে প্ৰচেষ্টা আৰু মনোযোগ ৰখাৰ দাবী কৰে, যি মনোযোগ বৃদ্ধি কৰে আৰু মানসিক চাপৰ পৰা সকাহ দিয়াত সহায় কৰে। ই আপোনাক নিজৰ বিষয়ে এক গভীৰ জ্ঞান বিকশিত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, যিয়ে অধিক আত্মবিশ্বাসত অৰিহণা যোগাব পাৰে।
৪) আয়েংগাৰ যোগ আন যোগতকৈ কেনেকৈ পৃথক?
উঃ- আয়েংগাৰ যোগ হৈছে ব্যায়াম হিচাপে এক প্ৰকাৰৰ যোগ য’ত আসনৰ অনুশীলনৰ জৰিয়তে শৰীৰৰ গাঁথনিগত সংৰেখনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। ই যোগৰ অন্যান্য শৈলীৰ পৰা তিনিটা ধৰণে পৃথক: সঠিকতা, ক্ৰম আৰু প্ৰপৰ ব্যৱহাৰ। প্ৰতিটো আসনত শৰীৰৰ সংৰেখনত সঠিকতা বিচৰা হয়।
৫) মই কিমান সঘনাই আয়েংগাৰ যোগ কৰা উচিত?
উঃ- দিনত পোন্ধৰ মিনিটৰ দৈনিক অনুশীলন সপ্তাহত এবাৰকৈ দুই ঘণ্টাতকৈ ভাল। প্ৰতিজন ব্যক্তিয়ে নিজৰ জীৱনত আৰু নিজৰ প্ৰতিবন্ধকতা আৰু প্ৰয়োজনীয়তা অনুসৰি অনুশীলনৰ বাবে সময় উলিয়াব লাগে। বি.কে.এছ. আয়েংগাৰে এজন যুৱক হিচাপে দৈনিক ৮-১০ ঘণ্টা অনুশীলন কৰিছিল।