আভাকাডো স্বাস্থ্যৰ উপকাৰিতা আৰু ব্যৱহাৰ – Benefits and uses of Avocado / Persea Americana
পৰিচয়
ফল আমাৰ শৰীৰৰ বাবে অতি পুষ্টিকাৰক। সতেজ আৰু শুকান ফল সমূহ আমাৰ শৰীৰৰ সুস্বাস্থ্যৰ বাবে উপকাৰী। এই ফল সমূহৰ বহু ধৰণৰ উপাদান যেনে ভিটামিন (Vitamin), খনিজ পদাৰ্থ (Mineral), এণ্টি- অক্সিডেণ্টে (Anti-oxidant) থকাৰ উপৰিও আঁহজাতীয় গুণেৰে ভৰপূৰ। বিভিন্ন ধৰণৰ পুষ্টিৰে সমৃদ্ধ এনে এবিধ উৎকৃষ্ট ফল হৈছে আভাকাডো (Avocado) যাক তাৰ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় উপকাৰিতা সমূহৰ বাবে বহুলভাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
আভাকাডো কি? (What is Avocado?)
আভাকাডো হৈছে Lauraceae পৰিয়ালৰ এক চিৰসেউজ গছৰ এবিধ পুষ্টিকৰ ফল। আভাকাডো ইংৰাজীত ‘Avocado’ আৰু হিন্দীত ‘Makkhan phal’ বুলি কোৱা হয়। আভাকাডোৰ বৈজ্ঞানীক নাম হৈছে –‘Persea Americana’। আভাকাডো প্ৰাথমিক ভাৱে বিষুৱীয়, ক্ৰান্তীয় আৰু উপক্ৰান্তীয় অঞ্চলত খেতি কৰা হয়। ২০১৯ চনত মেক্সিকো আভাকাডোৰ শীৰ্ষ স্থানীয় উৎপাদক হিচাপে পৰিগণিত হৈছে, যি বিশ্বৰ মুঠ ৩২% যোগান ধৰে। আভাকাডো ফলৰ আটাইতকৈ বেছি বিচৰা প্ৰকাৰটো হ’ল ক্ৰীমি হেচ আভাকাডো। এই অত্যাধিক লাভজনক ফল ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰথম বসতি স্থাপনকাৰী সকল আছিল প্ৰাচীন মধ্য আমেৰিকা আৰু দক্ষিণ আমেৰিকাৰ সভ্যতাৰ। আভাকাডো মেক্সিকো (Mexico), গুয়াম (Guam) আৰু মধ্য আমেৰিকাৰ (Central America) স্থানীয়। ১০,০০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব আগৰ প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মেক্সিকোৰ পুৱেবলাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে আভাকাডো গছ দেখা গৈছিল। প্ৰায়ে ২০% খনিজ আৰু ভিটামিনৰৰে সমৃদ্ধ আভাকাডো হৈছে আটাইতকৈ পুষ্টিকৰ ফল।
উদ্ভিদৰ বিৱৰণ (Plant description)
আভাকাডো এক চিৰসেউজীয়া গছ যাক ইয়াৰ পুষ্টিকৰ ফল আভাকাডোৰ বাবে ৰোপন কৰা হয়। আভাকাডো গছ ২০মিটাৰ (৬৬ফুট) উচ্চতালৈ বৃদ্ধি হয়।আভাকাডো গছ ডাঙৰ আৰু গম্বুজ আকৃতিৰ আৰু পাতবোৰ ডিম্বাকৃতি বা উপবৃত্তাকাৰ। পাতবোৰ ১২-২৫ চেণ্টিমিটাৰ দীঘল হয়। পাতবোৰ কুমলীয়া থকাৰ সময়ত ৰঙা ৰঞ্জকতা থাকে আৰু পৰিপক্ক হোৱাৰ লগে লগে সেউজীয়া বৰণৰহৈ উঠে। আভাকাডো গছবোৰে ডালৰ শেষত সৰু, সেউজীয়া – হালধীয়া ফুলৰ গোট আৰু এটা ডাঙৰ বীজৰ সৈতে ডাঙৰ মাংসল, নাশপতি আকৃতিৰ ফল প্ৰস্তুত কৰে। ভিন্নতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ফলবোৰ বেঙুনীয়াৰ পৰা সেউজীয়া ৰঙৰ হ’ব পাৰে আৰু ফলবোৰৰ মসৃণ ছাল থাকে। প্ৰতিটো ফলত এটা ডাঙৰ বীজ থাকে। বীজৰ পৰা উৎপাদিত গছবোৰ ফল দিবলৈ ৪ -৬ বছৰ সময় ল’ব পাৰে আৰু আনহাতে কলম কৰা উদ্ভিদে ১-২ বছৰৰ ভিতৰত ফল উৎপন্ন কৰিব পাৰে।
আভাকাডোৰ ভিন্ন ভাষিক নামসমূহ হৈছে:
- ইংৰাজী ভাষাত : Avocado
- হিন্দী ভাষাত : Makhan phal
- তামিল ভাষাত : Vennai pazham
- কান্নাড়া ভাষাত : Benne Hannu
- মাৰাঠী ভাষাত : Alpukat
- পাঞ্জাৱী ভাষাত : Avakado
- গুজৰাটী ভাষাত : Evokado
Read Also: সূৰ্য নমস্কাৰ আসনত মানৱ শৰীৰত লাভালাভ আৰু সাৱধানতা
১০০ গ্ৰাম আভাকাডোৰ পুষ্টিৰ মূল্য (Nutritional Value per 100 gram of Avocado)
- Energy : 670 KJ (160 Kcal)
- Carbohydrate : 8.53 gram
- Sugar : 0.66 gram
- Dietary fibre : 6.7 gram
- Fat : 14.66 gram
- Saturated : 2.13 gram
- Monounsaturated : 9.80 gram
- Polyunsaturated : 1.82 gram
- Protein : 2 gram
Vitamins-
- Vitamin A equive : 7 micrograms
- Beta-carotene : 62 micrograms
- Lutein zeaxanthin : 271 milligram
- Thiamine (B1) : 0.067 milligram
- Riboflavin ((B2) : 0.13 miligram
- Niacin (B3) : 1.738 milligram
- Pantothenic acid (B5) : 1.389 milligram
- Vitamin (B6) : 0.257 milligram
- Folate(B9) : 81 micrograms
- Vitamin (C) : 10 milligram
- Vitamin (E) : 2.07 milligram
- Vitamin (K) : 21 micrograms
Minerals-
- Calcium : 12 milligram
- Iron : 0.55 milligram
- Magnesium : 29 milligram
- Manganese : 0.242 milligram
- Phosphorus : 52 milligram
- Potassium : 485 milligram
- Sodium :7 milligram
- Zinc : 0.64 milligram
Other constituents-
- Water : 73.23 gram
- Fluoride :7 micrograms
- Beta-sitosterol :76 milligram
আভাকাডোৰ জৈৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন (Scientific classification of Avocado/ Persea Americana)
- Kingdom : Plantae
- Clade : Tracheophytes
- Clade : Angiosperms
- Clade : Magnoliids
- Order : Ledrales
- Family : Lauraceae
- Genus : Persea
- Species : P.americana
- Scientific name : Persea Americana
আভাকাডোৰ উপকাৰিতা আৰু ব্যৱহাৰ (Benefits and uses of Avocado / Persea Americana)
১. ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে (Aids weight loss):
আভাকাডো আঁহ সমৃদ্ধ আৰু কম শৰ্কৰা থাকে যাৰ বাবে ই ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। ইয়াৰ উপৰিও এক অধ্যয়ন অনুসৰি পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে যে যিসকলে আহাৰৰ পিছত আভাকাডো খাইছিল তেওঁলোক ২৩% অধিক সন্তুষ্ট অনুভৱ কৰিছিল। ফল নোখোৱা লোক সকলৰ বিপৰীতে তেওঁলোকৰ কমেও ৫ ঘণ্টালৈকে (২৮%) ভুক কম হৈছিল। সেয়হে যদি আভাকাডোবোৰ আমি দৈনন্দিন আহাৰত অন্তৰ্ভুক্ত কৰোঁ তেন্তে আমি প্ৰাকৃতিকভাৱে কম কেলৰি গ্ৰহণ কৰোঁ।
২. দৃষ্টি শক্তিৰ সুৰক্ষা (Protects eyesight):
আভাকাডো শক্তিশালী Anti-oxidants ৰে সমৃদ্ধ আৰু আন খাদ্যৰ পৰা Anti-oxidants শোষণ কৰাত সহায় কৰে। চকুৰ স্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ দুটা Anti-oxidants হৈছে Lutein আৰু Zeaxanthin, যি দুয়োটা আভাকাডোত থাকে। সেয়হে এই ফল খোৱাৰ ফলত প্ৰাপ্ত বয়স্কলোকৰ ছানি আৰু মেকুলাৰ অৱক্ষয় হোৱাৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে।
৩. হৃদৰোগ আৰু কলেষ্টেৰল হ্ৰাস কৰে (Lowers the risk of heart disease and Cholesterol):
বৰ্তমান সময়ত হৃদযন্ত্ৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত ৰোগবোৰৰ ক্ৰমান্বয়ে সচৰাচৰ হৈ পৰিছে। উচ্চ Cholesterol, ৰক্তচাপ, ষ্ট্ৰোক, অপৰ্যাপ্ত Triglycerides levels আদিৰ ফলত যথেষ্ট পৰিমাণে অকাল মৃত্যু হোৱা বুলি জনা গৈছে। আভাকাডোয়ে হৃদ ৰোগৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে বুলি জনা যায়। এইবোৰে বেয়া Cholesterol যথেষ্ট হ্ৰাস কৰিব পাৰে, তেজৰ Triglycerides ২০% লৈকে হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু উচ্চঘনত্বৰ Lipoproteins ১১% লৈকে বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু HDL ২২% লৈকে হ্ৰাস কৰিব পাৰে। কম চৰ্বিযুক্ত, নিৰামিষ আহাৰে ইয়াৰ কাৰ্যকৰীতা অধিক বৃদ্ধি কৰে।
৪. আভাকাডোতউচ্চ আঁহথাকে (Avocados are high in fiber):
Fiber হৈছে মূলতঃ এক হজম হʼবলৈ কঠিন এক উদ্ভিদৰ পদাৰ্থ যি উন্নত হজম, ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্পাইক, হ্ৰাস আৰু ওজন হ্ৰাস কৰাত অৰিহণা যোগায়। আভাকাডোত আঁহ (২৫%), অদ্ৰৱনীয় আঁহ (৭৫%) দুয়োটাই থাকে। আগৰটোয়ে পানী আকৰ্ষণ কৰে আৰু ইয়াক Gel লৈ পৰিৱৰ্তন কৰে আনহাতে পিছৰটোয়ে হজমৰ সময়ত সামগ্ৰীৰ চলাচল উন্নত কৰে। দুৰ্বল হজম বা কোষ্ঠকাঠিন্যত ভুগি থকা সকলে আভাকাডো খালে উপকৃত হ’ব পাৰে।
৫. আভাকাডোত উচ্চ পৰিমাণৰ পটাছিয়াম থাকে (Contains high levels of potassium):
কলত পটাছিয়াম সমৃদ্ধ হব পাৰে কিন্তু আভাকাডোত পটাছিয়ামৰ পৰিমাণ অধিক। ই শৰীৰৰ Electrical gradient বজাই ৰখাত সহায় কৰে। ইয়াৰ উপৰিও উচ্চ পটাছিয়াম গ্ৰহনে হৃদ আক্ৰমণ (Heart attacks), উচ্চ ৰক্তচাপ (High blood pressure) আৰু বৃক্ক বিকল (Kidney failure) হোৱাৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে।
৬. কৰ্কট ৰোগৰ বিকাশ প্ৰতিহত কৰে (Prevents the growth of cancer):
আভাকাডোৰ উপকাৰিতা কৰ্কট ৰোগৰ চিকিৎসাতো দেখা যায় বৰঞ্চ ইয়াত ই এক ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। গৱেষক সকলে বিচাৰি পাইছে যে এই ফলৰ পৰা আহৰণ কৰা Phytochemicals য়ে কৰ্কট ৰোগ আৰু কৰ্কট ৰোগৰ পূৰ্বৰ কোষবোৰৰ বিকাশ যথেষ্ট পৰিমাণে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে। এইবোৰে ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালীৰ কোষৰ প্ৰসাৰত সহায় কৰে যাক Lymphocytes বুলি কোৱা হয়। আভকাডো খোৱাৰ ফলত কেমোথেৰাপী ঔষধ Cyclophosphamide ফলত হোৱা ক্ৰমজমৰক্ষতি সীমিত হয়।
Read Also: চুলি স্বাস্থ্যবান আৰু যতন – চুলিসৰা সমস্যা সমাধান
৭. Osteoporosis প্ৰতিৰোধ কৰে (Prevents Osteoporosis):
হাড়ৰ ভালস্বাস্থ্যৰ বাবে এক অত্যাৱ্যকীয় পুষ্টি হৈছে ভিটামিন K। এই ভিটামিনৰ দৈনিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ এক চতুৰ্থাংশ কেৱল আধা আভাকাডো ফলৰ পৰা প্ৰাপ্ত কৰিব পাৰি। ভিটামিন D, কেলছিয়াম আৰু ভিটামিন K সমৃদ্ধ আহাৰ খুৱাটোৱে স্বাস্থ্যকৰ হাড় বজাই ৰাখিব পাৰে কিয়নো পিছৰটোৱে কেলভিয়াম শোষণত সহায় কৰে আৰু লগতে কেলছিয়ামৰ প্ৰস্ৰাৱত নিষ্কাশন হ্ৰাস কৰে।
৮. এণ্টি-মাইক্ৰোবাইল ক্ৰিয়া (Anti-microbial action):
কিছুমান জীৱাণুজনিত কাৰ্যকলাপ যেনে- Escherichia coli ফলত হোৱা কাৰ্যকলাপ খাদ্যৰ বিষক্ৰিয়াৰ এক মুখ্য কাৰণ। আভাকাডোত কিছুমান পদাৰ্থ থাকে য’ত Anti-microbial কাৰ্যকলাপ থাকে যি সংক্ৰমণ আৰু এলাৰ্জি প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰে।
৯. স্বাস্থ্যৱানছাল বজাই ৰাখে (Maintains healthy skin):
আভাকাডোত Carotenoids থাকেযি ছালৰ UV – প্ৰেৰিত প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰে; ইয়াৰ তেলে ছালৰ ক্ষতিৰ বিৰুদ্ধেও সহায় কৰে। আভাকাডোত উচ্চ পৰিমাণৰ Beta-carotene আছে। ই ছালক সূৰ্য্যৰ বিভিন্ন ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱৰ পৰা সুৰক্ষিত কৰাত সহায় কৰে।
১০. মুখৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰে (Improve oral health):
আভাকাডো ফলৰ নিয়মীয়া ব্যৱহাৰে উশাহৰ দুৰ্গন্ধ প্ৰতিহত কৰাত সক্ষম কৰে। আভাকাডোৱে ইয়াৰ ফলত হোৱা বদহজম সহজে নিৰাময়কৰিব পাৰে। লগতে এই ফলত থকা Anti-oxidant flavonoids য়ে উশাহৰ দুৰ্গন্ধ সৃষ্টি কৰা বেক্টেৰিয়া ধ্বংস কৰে।
১১. মস্তিষ্কৰ স্বাস্থ্য আৰু স্মৃতিশক্তি বৃদ্ধি কৰিব পাৰে (Boost brain health and memory):
আভাকাডো ফলটো Oleic acid সমৃদ্ধ, আৰু Omega-9 fatty acid যি উন্নত জ্ঞানৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান একাডেমীৰ প্ৰচিডিংছত প্ৰকাশিত 2009 চনৰ এক অধ্যয়নত দেখা গৈছিল যে এই প্ৰকাৰৰ এচিডে স্মৃতিশক্তি বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
১২. মাড়িৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায় কৰে (Helps to prevent gum disease):
২০০৬ চনত Journal of Periodontology ত প্ৰকাশিত এক অধ্যয়নত দেখা গৈছিল যে আভাকাডোৰ মুখ্য উপাদানবোৰে Periodontal ৰোগৰ বিৰুদ্ধে সুৰক্ষামূলক প্ৰভাৱ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
আভাকাডোৰ ব্যৱহাৰ (Uses of Avocado/ Persea Americana)
এবিধ পুষ্টিকৰ ফল হিচাপে আভাকাডোক আমি সতেজ ৰূপত খাব পাৰো। এইবিধ ফলক বিভিন্ন ধৰণৰ খোৱা সামগ্ৰীৰ সৈতে যোগ দি ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো। ইয়াৰ juice, drink, ice-cream, Soup হিচাপে খাব পাৰো। চালাদৰ সৈতে যোগ দি ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰোঁ বিভিন্ন ধৰণৰ Desserts ত এই ফলক ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো। বজাৰ আৰু চুপাৰমাৰ্কেটত আভাকাডো ফলেৰে তৈয়াৰী বিভিন্ন সামগ্ৰী উপলব্ধ সেইসমূহকো আমি ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো। ভিন্ন ধৰণৰ ৰোগৰ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত আভাকাডো ফলক আমি ভিন্ন ধৰণেৰে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া (Side effects)
আভাকাডোৰ কিছুমান পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হৈছে-
- এইবোৰ বেছি পৰিমাণে ব্যৱহাৰ কৰাৰ ফলত মাইগ্ৰেইন হ’ব পাৰে, যি হৈছে সঘনাই হোৱা এক সচৰাচৰ প্ৰকাৰৰ মুৰৰ বিষ। মাইগ্ৰেইনৰ কিছুমান লক্ষণ হʼল ওকালি অহা, বমি আৰু পাতল সংবেদনশীলতা। সেয়েহে, যদি আপুনি এই লক্ষণবোৰৰ যিকোনো এটা অনুভৱ কৰে, আপুনি আভাকাডো খোৱা পৰিহাৰ কৰা উচিত।
- যদি আপোনাৰ আভাকাডো ফলৰ প্ৰতি এলাৰ্জি আছে তেন্তে আপোনি ইয়াৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰা উচিত।
- গৰ্ভৱতী আৰু স্তন্যপান কৰোৱা মাতৃ সকলৰ বাবে ইয়াৰ ব্যৱহাৰ সুবিধাজনক নে অসুবিধাজনক তাৰ কোনো পৰ্যাপ্ত প্ৰমাণ পোৱা নাযায় সেয়হে এনে অৱস্থাত এই ফল ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
আভিকাডোৰ উপকাৰিতা আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক সঠিকভাৱে নিয়মীয়াকৈ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে আৰু ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
সামৰণি
উক্ত প্ৰৱন্ধটিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় আভাকাডোৰ সাম্যক পৰিচয় পালে। আভাকাডোৰ উপকাৰিতা, ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন ধৰণৰ সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ !
Author: Mahezubin Saikia