এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়া, বিৱৰণ, কাৰণ, লক্ষণ, ধৰণ, প্ৰতিকাৰ, জটিলতা আৰু সঘনাই সোধা প্ৰশ্নবোৰ | Anaphylaxis Allergic Reaction and treatment
এনাফিলাক্সিচ কি? | What is Anaphylaxis?
এলাৰ্জি (Allergy) -ক শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালীৰ পৰা পৰিৱেশত থকা অন্যথা নিচাযুক্ত পদাৰ্থৰ প্ৰতি অতিৰঞ্জিত সঁহাৰি হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হয়। এলাৰ্জি হৈছে এক ব্যাপক বিষয় আৰু পৰিৱেশত সচৰাচৰ হোৱা বিদেশী পদাৰ্থৰ প্ৰতি শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ সঁহাৰিৰ সৈতে সম্পৰ্কিত আৰু শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ সঁহাৰিৰ পৰা এক প্ৰতিক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰে যাক অতিসংবেদনশীলতা (Hypersensitivity) বুলি বৰ্ণনা কৰা হয়।
অতিসংবেদনশীলতা হৈছে সাধাৰণতে ক্ষতিহীন এণ্টিজেনৰ প্ৰতি এক অনুপযুক্ত ৰোগ প্ৰতিৰোধ সঁহাৰি, যি সৰুৰ পৰা গুৰুতৰ লক্ষণলৈকে এক ধাৰাবাহিকতা হিচাপে দেখা দিব পাৰে। গুৰুতৰ প্ৰকাশৰ ভিতৰত আছে- এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়া (Anaphylaxis Allergy)।
এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়া আৰু প্ৰতিকাৰ
এনাফাইলেক্সিছৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ কাৰকবোৰৰ ভিতৰত আছে খাদ্য, ঔষধ, পোক-পতংগৰ দংশন, আৰু এলাৰ্জেন ইমিউনোথেৰাপী। যিকোনো পদাৰ্থ যি মাষ্ট কোষ (mast cell) বা বেচোফিলৰ ডিগ্ৰেনুলেচন আৰম্ভ কৰিব পাৰে সি এনাফাইলেক্সিছ প্ৰেৰিত কৰিব পাৰে। সাধাৰণ জনসংখ্যাত এনাফিলাক্সিচৰ ঘটনা ০.৫ ৰ পৰা ২% ৰ ভিতৰত হয়।
আগলৈ এই প্ৰৱন্ধটিত এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়া আৰু তাৰ প্ৰতিকাৰৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হʼব।
Read Also: কৰ্পূৰৰ স্বাস্থ্যজনিত গুণাগুণ – পৰিদৰ্শন, ব্যৱহাৰ আৰু সতৰ্কতা
এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়া কাৰণ | Causes of Anaphylaxis
এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জি হৈছে এক অতিসংবেদনশীলতা প্ৰতিক্ৰিয়াৰ আটাইতকৈ গুৰুতৰ প্ৰকাৰ যাৰ মিনিটৰ পৰা ঘণ্টালৈ দ্ৰুত আৰম্ভণি হয়। IgE এণ্টিবডীলৈ কোষ মেমব্ৰেন ৰিচেপ্টৰ আবদ্ধৰ জৰিয়তে মাষ্ট কোষ আৰু বেচোফিল সক্ৰিয় হোৱাৰ ফলত এনে প্ৰতিক্ৰিয়া হয়।
এনাফিলাক্সিচৰ সচৰাচৰ দেখা পোৱা কাৰকবোৰ হৈছে – মৌমাখিৰ দংশন, চীনাবাদাম, মাহজাতীয় শস্য, লেটেক্স আৰু কিছু ঔষধ। কিন্তু ইয়াৰ বাহিৰে অন্যান্য পদাৰ্থইও এই প্ৰতিক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰিব পাৰে। নিম্নলিখিত কাৰকবোৰ এজন ব্যক্তিৰ শৰীৰত থাকিলে তেওঁ এই এলাৰ্জিৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱান্বিত হʼব পাৰে –
১) ছাল, শ্লেষ্মা কলা বা দুয়োটা অন্তৰ্ভুক্ত থকা ৰোগৰ তীব্ৰ আৰম্ভণি: এই প্ৰক্ৰিয়াটো মিনিটৰ পৰা ঘণ্টালৈ থাকে আৰু সাধাৰণীকৃত মধুচক্র, প্ৰুৰিটাছ, ফ্লাশিং, ফুলা ওঁঠ, জিভা আৰু উভুলাৰ ৰূপত হ’ব পাৰে। এইবোৰৰ উপৰিও, নিম্নলিখিতবোৰৰ কমেও এটা থাকিব লাগে –
- শ্বাসতন্ত্ৰৰ আপোচ যেনে- ডিস্পনিয়া, হুইজিং, ব্ৰঙ্কোস্পাজম, ষ্ট্ৰিডৰ, আৰু শীৰ্ষ শ্বাসতন্ত্ৰৰ অৱনমিত প্ৰচেষ্টা আৰু হাইপোক্সেমিয়া হ্ৰাস (যিবোৰ হাঁওফাঁওৰ কোষকলাত কলা এডিমা আৰু কেশিকা লিকৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হ’ব পাৰে)।
- ৰক্তচাপ হ্ৰাস হোৱা বা End-organ Hypoperfusion-ৰ লক্ষণ যেনে- শ্বক, হাইপোটোনিয়া, চিনকোপ, নিয়ন্ত্ৰণহীনতা আদি।
২) সম্ভাৱ্য এলাৰ্জেনৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পিছত নিম্নলিখিত প্ৰতিক্ৰিয়াবোৰৰ দুটা বা অধিক (সাহিত্যত এণ্টিজেন, হেপ্টেন, আৰু মাষ্ট চেল ৰিচেপ্টৰ উদ্দীপক বুলি কোৱা হয়) দ্ৰুতগতিত ছেকেণ্ড বা কেইবা ঘণ্টালৈকে আবিৰ্ভাৱ হোৱা –
- মধুচক্রৰ দ্বাৰা সূচিত ছাল-শ্লেষ্মা কলাজড়িত হোৱা, ফ্লাশিংত খজুৱতি, আৰু ওঁঠ, জিভা আৰু উভুলাৰ দৰে ফুলা কলা; অন্যান্য শ্লেষ্মা কলা বোৰ স্থানীয় সংস্পৰ্শৰ পৰাও প্ৰভাৱিত হ’ব পাৰে আৰু সিমান স্পষ্ট নহ’বও পাৰে।
- ডিস্পনিয়াৰ পৰা শ্বাসতন্ত্ৰৰ আপোচ, ব্ৰংকুছ ফুলি যোৱাৰ ফলত হুইজিং, ব্ৰঙ্কোস্পাজম, আৰু ষ্ট্ৰিডৰ, বা শীৰ্ষ ম্যাদ উকলি যোৱা প্ৰবাহ আৰু হাইপোক্সিয়া হ্ৰাস হয়।
- ৰক্তচাপ হ্ৰাস বা চিনকোপৰ সৈতে সম্পৰ্কিত লক্ষণ।
- নিৰন্তৰ গেষ্ট্ৰোইনটেস্টাইনেল চিহ্ন আৰু লক্ষণ যেনে – বিষ, বমি, নিঃসৰণ গিলিব নোৱাৰাৰ বাবে সৃষ্টি হোৱা অত্যাধিক লেলাৱতি।
৩) তলত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ৰোগীৰ বাবে জ্ঞাত এলাৰ্জেনৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পিছত কেৱল ৰক্তচাপ হ্ৰাস হোৱা-
ক) প্ৰাপ্তবয়স্কলোকৰ ৰক্তচাপ হ্ৰাস হʼলে চিষ্টলিকৰ স্তৰ ৯০-তকৈ হ্ৰাস হয় বা সেই ব্যক্তিজনৰ বেচলাইনৰ পৰা ৩০ শতাংশতকৈ অধিক হ্ৰাস হয়।
খ) কেঁচুৱা আৰু শিশুৰ ৰক্তচাপ হ্ৰাস হʼলে তেওঁলোকৰ বয়স-নিৰ্দিষ্ট ক্ৰোধৰ বাবে স্বাভাৱিকতকৈ কম চিষ্টোলিক ৰক্তচাপ বা চিষ্টোলিক ৰক্তচাপ ৩০ শতাংশতকৈ অধিক হ্ৰাস হয়।
লগতে, এক জ্ঞাত এলাৰ্জেনৰ বাবে এপিনেফ্ৰাইনৰ সমাধান হোৱা চিহ্ন বা লক্ষণবোৰৰ সঁহাৰিও এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ শাৰীত পৰিব পাৰে।
এনাফিলাক্সিচৰ ধৰণ | Types of Anaphylaxis
এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়া তলত উল্লেখ কৰা ধৰণে বিভাজিত কৰিব পাৰি –
১) এনাফিলেক্টিক প্ৰতিক্ৰিয়া (Anaphylactic Reaction):
ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালীৰ দ্বাৰা প্ৰস্তুত কৰা IgE এণ্টিবডী নামৰ প্ৰ’টিনে এনাফিলেক্টিক প্ৰতিক্ৰিয়াবোৰৰ মধ্যস্থতা কৰে। এইবোৰ এলাৰ্জেন যেনে- পৰাগ, পশু ৰন্ধ্ৰ বা ধুলিৰ কণা, আনকি কিছুমান খাদ্যৰ সঁহাৰিস্বৰূপে উৎপন্ন হʼব পাৰে। ইয়াৰ ফলত হিষ্টামাইন আৰু অন্যান্য ৰাসায়নিক পদাৰ্থ মুকলি হয় যাৰ ফলত প্ৰদাহ আৰু ফুলা হয়। উদাহৰণ স্বৰূপে- ব্ৰংকিয়েল হাপানি, এলাৰ্জিক ৰাইনাইটিছ, এলাৰ্জিক ডাৰ্মাটাইটিছ, খাদ্যৰ এলাৰ্জি, এলাৰ্জিক কঞ্জাক্টিভাইটিছ (চকুৰ প্ৰদাহ) আৰু এনাফাইলেক্সিছ (এলাৰ্জিক শ্বক) আদি হʼব পাৰে।
২) চাইটোটক্সিক প্ৰতিক্ৰিয়া (Cytotoxic Reaction):
এই প্ৰকাৰৰ এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়া IgG আৰু IgM এণ্টিবডী নামৰ প্ৰ’টিনৰ দ্বাৰা মধ্যস্থতা কৰা হয়। চাইটোটক্সিক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ সৈতে জড়িত এণ্টিবডীয়ে পৰিপূৰক প্ৰণালী নামৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ এটা উপাদান সক্ৰিয় কৰি কোষবোৰ ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰে। চাইটোটক্সিক এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়া কিছুমান স্থিতিত দেখা যায় যেনে-
- অটোইমিউন হিমোলাইটিক এনিমিয়া (Autoimmune hemolytic anemia),
- ৰোগ প্ৰতিৰোধ থ্ৰম্বোচাইটোপেনিয়া (Immune thrombocytopenia) আৰু
- অটোইমিউন নিউট্ৰপেনিয়া (Autoimmune neutropenia)।
৩) ইমিউনোকমপ্লেক্স প্ৰতিক্ৰিয়া (Immunocomplex Reaction):
ইমিউনোকমপ্লেক্স প্ৰতিক্ৰিয়াবোৰ প্ৰ’টিন অৰ্থাৎ IgM আৰু IgG এণ্টিবডীৰ দ্বাৰাও মধ্যস্থতা কৰা হয়। এই এণ্টিবডীবোৰে এলাৰ্জেনৰ সৈতে প্ৰতিক্ৰিয়া কৰি ইমিউনোকমপ্লেক্স গঠন কৰে। এই কমপ্লেক্সবোৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বাবে দায়বদ্ধ। এনে প্ৰতিক্ৰিয়া নিম্নলিখিতবোৰত দেখা যায় –
- লুপাছ (Lupus),
- চিৰাম অসুস্থতা (Serum sickness) আৰু
- আৰ্থাছ প্ৰতিক্ৰিয়া (Arthus Reaction)।
৪) কোষ-মধ্যস্থতাকাৰী প্ৰতিক্ৰিয়া (Cell-mediated Reaction):
কোষ-মধ্যস্থতাকাৰী প্ৰতিক্ৰিয়াক অতিসংবেদনশীলতা বা এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বিলম্বিত প্ৰকাৰ বুলিও কোৱা হয় কিয়নো সেইবোৰ এলাৰ্জেনৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ কমেও ২৪ ঘণ্টাৰ পিছত হয়। এই প্ৰতিক্ৰিয়াবোৰে সাধাৰণতে এলাৰ্জেনৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পিছত দেখা দিবলৈ ৪৮-৭২ ঘণ্টা বা অধিক সময় লয়। বহুতো দীৰ্ঘম্যাদী সংক্ৰামক ৰোগ, যেনে- যক্ষ্মা আৰু ভেঁকুৰৰ সংক্ৰমণে কোষ-মধ্যস্থতাকাৰী প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰদৰ্শন কৰে। ধাতুৰ প্ৰতি কিছুমান ছালৰ সংবেদনশীলতা প্ৰতিক্ৰিয়াও এই প্ৰকাৰৰ হ’ব পাৰে।
এনাফিলাক্সিচৰ লক্ষণ | Symptoms of Anaphylaxis
এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ লক্ষণবোৰ সাধাৰণতে এলাৰ্জেনৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ কেইমিনিটমানৰ ভিতৰতে দেখা দিয়ে। অৱশ্যে কেতিয়াবা, সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ আধা ঘণ্টা বা অধিক সময়ৰ পিছতো দেখা দিব পাৰে। বিৰল ক্ষেত্ৰত, এনাফিলাক্সিচ ঘণ্টাৰ বাবে পলম হ’ব পাৰে। চিহ্ন আৰু লক্ষণবোৰৰ ভিতৰত আছে –
- ছালৰ প্ৰতিক্ৰিয়া, যাৰ ভিতৰত আছে মধুচক্র আৰু খজুৱতি আৰু ফ্লাশ বা শেঁতা ছাল
- নিম্ন ৰক্তচাপ (Hypotension)
- বায়ুপথ সংকুচিত হোৱা আৰু জিভা বা ডিঙি ফুলা, যাৰ ফলত হুইজিং হ’ব পাৰে আৰু উশাহ লোৱাত সমস্যা হ’ব পাৰে।
- দুৰ্বল আৰু দ্ৰুত হৃদস্পন্দন
- ওকালি অহা, বমি বা ডায়েৰিয়া
- মূৰ ঘূৰোৱা বা মূৰ্চ্ছা যোৱা আদি।
Read Also: ব্ৰণৰ সমস্যা: প্ৰতিকাৰ আৰু জড়িত তথ্য
এনাফিলাক্সিচৰ প্ৰতিকাৰ | Treatment of Anaphylaxis
এনাফিলাক্সিচ বা অন্য কোনো ধৰণৰ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়া দেখা দিলে আপোনি প্ৰাথমিক চিকিৎসা হিচাপে কি কৰিব পাৰে তাৰ কিছু উপায় তলত উল্লেখ কৰা হʼল –
১) এণ্টিহিষ্টামিনে কাৰণ নিৰ্বিশেষে বেছিভাগ সৰু এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ চিকিৎসা কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। এই ঔষধবোৰে শৰীৰৰ হিষ্টামাইনৰ উৎপাদন হ্ৰাস কৰে, যি হাঁচি, চকুপানী দিয়া, আৰু ছালৰ প্ৰতিক্ৰিয়াকে ধৰি সকলো লক্ষণ হ্ৰাস কৰে। এণ্টিহিষ্টামিন নিম্নলিখিত প্ৰকাৰত পোৱা যাব –
- মৌখিকভাৱে লোৱা বড়ি
- দ্ৰৱীভূত কৰিব পৰা বড়ি
- নাকৰ স্প্ৰে
- তৰল
- চকুৰ ড্ৰপ আদি।
২) নাকৰ ডিকনজেষ্টেণ্ট বড়ি, তৰল আৰু স্প্ৰে-য়ে ভৰ্তি, ফুলা চাইনাছ আৰু সম্পৰ্কিত লক্ষণ, যেনে ডিঙিৰ বিষ বা কাহ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। যদিও তিনিদিনতকৈ বেছি একেলেথাৰিয়ে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰা উচিত নহয়।
৩) এলাৰ্জিৰ ফলত হোৱা বিষ আৰু ফুলা অস্থায়ীভাৱে হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিবলৈ অনা-ষ্টেৰইডেল এণ্টি-ইনফ্লেমেটৰী ঔষধ (NSAIDs) ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
৪) এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ চিকিৎসা আৰু প্ৰতিৰোধ কৰাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ উপায় হৈছে- কিহে প্ৰতিক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰে তাক জনাটো আৰু ইয়াৰ পৰা আঁতৰি থকাটো, বিশেষকৈ খাদ্য এলাৰ্জেন। যেতিয়া এয়া সম্ভৱ বা বাস্তৱিক নহয়, এলাৰ্জেনৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে এণ্টিহিষ্টামিন বা ডিকনজেষ্টেণ্ট ব্যৱহাৰ কৰিলে লক্ষণবোৰৰ চিকিৎসা কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
৫) ৩ চামুচ নিমখৰ সৈতে ১ চামুচ বেকিং চʼডা মিহলাই সেই মিশ্ৰণ ২৯ গ্ৰাম উতলা পানীত গলিবলৈ দিয়ক আৰু সেই পনীয় মিশ্ৰণক চেলাইনৰ দৰে নাক ধুবলৈ ব্যৱহাৰ কৰক। এনে কৰিলে নাকৰ এলাৰ্জিৰ পৰা সকাহ পাব পাৰে। ইয়াৰ বাবে সঠিক যন্ত্ৰ বজাৰত কিনিবলৈ পোৱা যায়।
৬) বায়ুবাহিত এলাৰ্জেন, যেনে- পৰাগ, ধুলি, আৰু ছাঁচৰ বীজাণু আদিৰ পৰা হোৱা এলাৰ্জিৰ বাবে মেন্থল, মৌ বা আদাৰ দৰে আৰামদায়ক উপাদানৰ সৈতে ডিঙিৰ লজেন্স; এলাৰ্জেনৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পিছত সকলো কাপোৰ, গা-ধোৱা; নাকৰ ভিৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিবলৈ কিছুপৰৰ ব্যায়াম আদিয়ে এনে এলাৰ্জিৰ পৰা সকাহ দিব পাৰে।
৭) জন্তুৰ লেলাৱতি, বিষাক্ত উদ্ভিদ, ঔষধ, ৰাসায়নিক পদাৰ্থ আৰু ধাতুত পোৱা এলাৰ্জেনৰ দ্বাৰা সৃষ্ট এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়া যিয়ে ছালৰ বিশিষ্ট লক্ষণ দেখুৱাই তাৰ বাবে আপোনি বিশিষ্ট এলেকাত বৰফেৰে হেক দিব পাৰে, প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰা মলম বা ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।
যদি আপোনি গুৰুতৰ ভাবে এনাফিলাক্সিচ বা অন্য এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়াত ভুগিছে তেন্তে অনতি পলমে বিশেষজ্ঞৰ কাষ চাপক। কিয়নো বিশেষজ্ঞইহে সঠিক চিকিৎসা কৰিব পাৰে।
Read Also: বসন্ত ৰোগৰ সমস্যা আৰু ইয়াৰ বিষয়ে জানিবলগীয়া সকলো কথা | Chicken Pox Infection
এনাফিলাক্সিচৰ জটিলতা | Complications of Anaphylaxis
এই প্ৰতিক্ৰিয়াটো ফছফোলিপেজ এ-২ (Phospholipase A2), তাৰ পিছত চাইক্ল’অক্সিজেনেজ (Cyclooxygenase) আৰু লাইপোজেনেচিছ (Lipogenesis)ৰ লগতে এৰাচিডনিক এচিড, প্লেটলেট-এক্টিভেটিং কাৰক, আৰু টিউমাৰ নেক্ৰোচিছ কাৰক-আলফাৰ দৰে গৌণ পদাৰ্থ সক্ৰিয়কৰণলৈ আগবাঢ়ে।
এই চাইটোকাইন আৰু কেমোকাইনবোৰে জীৱনৰ বাবে বিপদজনক লক্ষণ সৃষ্টি কৰে, যাৰ ভিতৰত আছে-
- ব্ৰঙ্কোকনষ্ট্ৰিকচন,
- বৰ্ধিত ভাস্কুলাৰ পাৰমিবিলিটি আৰু
- মুখৰ ফ্লাশিং।
প্লেটলেট-সক্ৰিয়কৰণ কাৰকৰ সৈতে প্ৰতিক্ৰিয়া অধিক আগবাঢ়ে, যাৰ ফলত ব্ৰঙ্কোকনষ্ট্ৰিকচন আৰু ভাস্কুলাৰ পাৰমিবিলিটি হয়। টিউমাৰ নেক্ৰোচিছ কাৰকৰ দ্বাৰা নিউট্ৰোফিল সক্ৰিয় কৰা আৰু প্ৰভাৱক কোষৰ অধিক নিয়োগ, আৰু কেমোকাইন সংশ্লেষণ বৃদ্ধি কৰে। এই গুৰুতৰ দ্ৰুত প্ৰগতি জীৱনৰ বাবে বিপদজনক আৰু হস্তক্ষেপ অবিহনে মৃত্যুৰ মুখলৈ লৈ যাব পাৰে।
সামৰণি | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিত এনাফিলাক্সিচ এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হʼল। উক্ত তথ্যসমূহ কেৱল আপোনাৰ জ্ঞানাৰ্থেহে আগবঢ়োৱা হʼল। গুৰুতৰ ৰূপে এই সমস্যাত ভুগিলে ডাক্তৰৰ সহায় লোৱা উচিত।
Sources: NCBI
FAQ
১) এনাফিলাক্সিচ কি হয়?
উঃ- এনাফিলাক্সিচ হৈছে এক আকস্মিক, গুৰুতৰ, আৰু জীৱনৰ বাবে বিপদজনক ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালীৰ প্ৰতিক্ৰিয়া। এনাফিলেক্টিক প্ৰতিক্ৰিয়া সৃষ্টি কৰিব পৰা আটাইতকৈ সচৰাচৰ এলাৰ্জেনবোৰৰ ভিতৰত আছে পোক-পতংগৰ দংশন, খাদ্য, ঔষধ, আৰু লেটেক্স।
২) এলাৰ্জিৰ ঔষধবোৰক কি বুলি কোৱা হয়?
উঃ- এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ চিকিৎসা কৰা ঔষধৰ শ্ৰেণীক ‘এণ্টিহিষ্টামিন’ বুলি কোৱা হয়। শৰীৰে হিষ্টামিন নামৰ পদাৰ্থ মুকলি কৰে যি শৰীৰৰ কোষবোৰৰ সৈতে সংলগ্ন হয়, যাৰ ফলত কোষবোৰ ফুলি উঠে আৰু তৰল নিগৰি যায়। ইয়াৰ ফলত সাধাৰণ এলাৰ্জিৰ লক্ষণ যেনে- খজুৱতি, হাঁচি, নাক আৰু চকুৰ পৰা পানী ওলোৱা আদি। এণ্টিহিষ্টামিনে হিষ্টামিনবোৰ কোষৰ সৈতে সংলগ্ন হোৱাত প্ৰতিহত কৰি লক্ষণ সৃষ্টি কৰা এলাৰ্জিৰ লক্ষণবোৰ প্ৰতিৰোধ বা উপশম কৰাত সহায় কৰে।
৩) এলাৰ্জিৰ ফলত conjunctivitis হʼব পাৰে নেকি?
উঃ- পাৰে, এলাৰ্জিৰ ফলত চকুৰ পানী ওলোৱা (গুলপীয়া চকু) হ’ব পাৰে, যি আন প্ৰকাৰৰ এলাৰ্জি যেনে- খেৰজ্বৰ, হাপানি, বা একজিমা থকা লোকৰ ক্ষেত্ৰত সচৰাচৰ হয়।
৪) পৰাগ এলাৰ্জি কি?
উঃ- পৰাগ এলাৰ্জি হৈছে কিছুমান উদ্ভিদৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হোৱা পাউডাৰ যিয়ে এলাৰ্জি সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
৫) এলাৰ্জি কেনেদৰে নিৰ্ণয় কৰা হয়?
উঃ- এলাৰ্জিবোৰ ছালৰ পৰীক্ষা আৰু তেজ পৰীক্ষাৰ দ্বাৰা ধৰা পৰে। ছালৰ পৰীক্ষা আটাইতকৈ সঠিক বুলি গণ্য কৰা হয়, কিন্তু ছাল আৰু তেজ পৰীক্ষা দুয়োটাই সাধাৰণ এলাৰ্জেন যেনে- পৰাগ, ছাঁচ, ধুলিৰ কণা, ঔষধ, খাদ্য, লেটেক্স বা অন্যান্য পদাৰ্থৰ প্ৰতি ব্যক্তি এজনৰ সংবেদনশীলতা চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ছালৰ পৰীক্ষা সাধাৰণতে পছন্দ কৰা হয় কিন্তু যদি ৰোগী এজনৰ ছালৰ গুৰুতৰ দাগ থাকে বা যদি এজন ব্যক্তিয়ে এনে ঔষধ গ্ৰহণ কৰি আছে যাক বন্ধ কৰিব নোৱাৰি, যিয়ে ছালৰ এলাৰ্জি পৰীক্ষাৰ ফলাফলত বাধা দিব পাৰে তেনে ক্ষেত্ৰত এলাৰ্জি ৰক্ত পৰীক্ষা কৰা হ’ব পাৰে।
Writer: Aparna Singha