তিচি বীজৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা, উদ্ভিদ বিৱৰণ, পুষ্টিৰ মূল্য, ঔষধি গুণ, লাভকাৰী ব্যৱহাৰ, সাম্ভাৱ্য পাৰ্শ্বক্ৰিয়া বা অপকাৰিতা আৰু FAQ | Health Benefits of Flax seeds
তিচি বীজ কি? | What is Flax seed?
তিচি বীজ (Flax Seed) হৈছে তিচি উদ্ভিদৰ ফুলৰ বীজ যি বহুতো স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয লাভালাভৰে সমৃদ্ধ। তিচি হৈছে আহাৰৰ আঁহ আৰু অমেগা-৩ ফেটি এচিডৰ এক ভাল উৎস, যাৰ ভিতৰত আছে ‘আলফা-লিনোলেনিক’।
তিচি উদ্ভিদ ইউৰোপৰ লগতে ভূমধ্যসাগৰীয় দেশবোৰত খেতি কৰা হয়। এছিয়াত হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি আয়ুৰ্বেদিক ঔষধৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰি অহা হৈছে।
তিচি বীজৰ উপকাৰিতা আৰু ব্যৱহাৰ
তিচি বীজত তেল আৰু দ্ৰৱণীয় আঁহ থাকে। বৰ্তমান সময়ত এই উদ্ভিদক প্ৰায়েই ইয়াৰ বীজৰ বাবে খেতি কৰা হয়, যিবোৰ অমেগা-৩ ফেটি এচিড আৰু আঁহেৰে সমৃদ্ধ। বিশেষজ্ঞসকলে তিচি বীজক এক চুপাৰফুড হিচাপে নামাকৰণ কৰিছে যাক আমাৰ দৈনন্দিন আহাৰত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব লাগে।
তিচি হৈছে এক ভেষজ বাৰ্ষিক। যেতিয়া আঁহৰ বাবে ঘনভাৱে ৰোপণ কৰা হয়, উদ্ভিদৰ উচ্চতা গড় ০.৯ ৰ পৰা ১.২ মিটাৰ (৩ৰ পৰা ৪ ফুট), ক্ষীণ ডাঁটা ২.৫ ৰ পৰা ৪ মিমি (প্ৰায় ০.১০ ৰ পৰা ০.১৫ ইঞ্চি) ব্যাসৰ আৰু শীৰ্ষত ডাল বোৰ ঘনীভূত থাকে। তিচি বীজৰ বাবে খেতি কৰা উদ্ভিদবোৰ চুটি আৰু বহু-শাখাযুক্ত। এই বীজবোৰ সাধাৰণতে সোণালী হালধীয়াৰ পৰা ৰঙা-মুগা ৰঙৰ হয় আৰু ইয়াত ফাইটোএষ্ট্ৰোজেন থাকে, যি এষ্ট্ৰোজেনৰ সৈতে একে।
এই প্ৰৱন্ধটিত তিচি বীজৰ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় উপকাৰিতা বিষয়ে সাম্যক তথ্য বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
Also Read: মানিমুনিৰ উপকাৰীতা আৰু পাৰ্শ্বক্ৰীয়া – Benefits of Manimuni
১০০ গ্ৰাম তিচি বীজৰ পুষ্টিগত মূল্য | Nutritional value of per 100 g of Flax seeds
- Energy- 2.234 kj
- Carbohydrate- 28.88 g
- Sugar- 1.55 g
- Dietary Fibre- 27.3 g
- Fat- 42.16 g
- Saturated- 3.663 g
- Monounsaturated- 7.527 g
- Polyunsaturated- 28.730 g
- Omega 3- 22.8 g
- Omega 6- 5.9 g
- Protein- 18.29 g
- Vitamins
- Thiamine- 1.644 mg
- Riboflavin- 0.161 mg
- Niacin- 3.08 mg
- Pantothenic Acid- 0.985 mg
- Pyridoxine- 0.473 mg
- Folate- 87 μg
- Vitamin C- 0.6 mg
- Minerals
- Calcium- 255 mg
- Iron- 5.73 mg
- Magnesium- 392 mg
- Phosphorus- 642 mg
- Potassium- 813 mg
- Zinc- 4.34 mg
তিচি বীজৰ ভিন্ন আঞ্চলিক নাম | Different Regional Names of Flax seeds
- ইংৰাজী ভাষাত : Flax seeds
- তামিল ভাষাত: Ali Vidai/Ali Virai
- মালায়ালম ভাষাত: Cheruchana vithu
- তেলুগু ভাষাত : Bittu, alasi, atasi
- কান্নাড়া ভাষাত : Agase
- হিন্দী ভাষাত: Alasi, tisi
- বাংলা ভাষাত: Marshina
- গুজৰাটী ভাষাত : Alasi
- মাৰাঠী ভাষাত: Javasu
- পাঞ্জাৱী ভাষাত: Alasi
- অসমীয়া ভাষাত: Tisi
- বৈজ্ঞানিক নাম: ‘Linum usitatissimum’
তিচি বীজৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা | Health Benefits of Flax seeds
১. ওজন হ্ৰাস (Weight Loss)
ওজন হ্ৰাস কৰা আহাৰ পৰিকল্পনাত বাদাম আৰু বীজৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান আছে আৰু তিচি বীজ হৈছে সেইবোৰৰ ভিতৰত এটা যাক আহাৰত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব পাৰি যেতিয়া ওজন হ্ৰাস কৰাৰ লক্ষ্য থাকে। সৰু মুগা বীজবোৰত ‘Mucilage’ নামৰ আঁহ থাকে যিয়ে ভোক আৰু খোৱাৰ হেঁপাহ দমন কৰিব পাৰে আৰু আপোনাক অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্য খোৱাত বাধা দিয়ে। এটা সমীক্ষা অধ্যয়নত আনকি উল্লেখ কৰা হৈছে যে তিচি বীজে মেদবহুল লোকৰ ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
Also Read: মেদবহুলতাৰ সমস্যা: ১২+ প্ৰভাৱশালী প্ৰতিকাৰ | Obesity Problem and Treatment
২. তেজত কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰে (Lowers blood cholesterol level)
এই বীজবোৰে LDL বা বেয়া কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। এটা অধ্যয়নে পৰামৰ্শ দিয়ে যে দৈনিক তিচি বীজ সেৱনে কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ ৬ শতাংশৰ পৰা ১১ শতাংশলৈ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। উচ্চ আঁহ আৰু Lignan সমলৰ উপস্থিতিৰ বাবে এয়া সম্ভৱ। দুয়োটা পদাৰ্থই পিত্ত এচিডৰ সৈতে বান্ধখায়, যকৃতত কলেষ্টেৰলৰ পৰা সংশ্লেষিত এম্ফিপেথিক অণু আৰু সেইবোৰ পাচন নলীৰ জৰিয়তে শৰীৰৰ পৰা আঁতৰ কৰে। এই ক্ষুদ্ৰ বীজবোৰ কলেষ্টেৰল হ্ৰাসকাৰী ঔষধৰ সৈতে সহজে যোৰা কৰিব পাৰি।
৩. হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে ভাল (Good for Heart Health)
তিচি বীজ ত omega-৩ ফেটি এচিড থাকে যি শৰীৰৰ বাবে বিভিন্ন ধৰণে উপকাৰী, বিশেষকৈ হৃদযন্ত্ৰৰ সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাত। এই বীজবোৰত উচ্চ পৰিমাণৰ অমেগা-৩ ফেটি এচিড আলফা-লিনোলেনিক এচিড (ALA) থাকে, যিয়ে কেইবাটাও পৰীক্ষাগাৰৰ পৰীক্ষাত হৃদৰোগৰ আশংকা হ্ৰাস কৰা দেখা গৈছে। স্বাস্থ্যকৰ চৰ্বিয়ে মূলতঃ ধমনীবোৰৰ প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰে, যাৰ ফলত প্ৰায়ে হৃদযন্ত্ৰৰ বিভিন্ন সমস্যা যেনে- ষ্ট্ৰোক আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ আক্ৰমণ হয়।
৪. ৰক্তচাপ হ্ৰাস কৰে (Reduce Blood Pressure)
ৰক্তচাপ হ্ৰাস কৰাৰ এক প্ৰাকৃতিক উপায় হৈছে তিচি বীজ সেৱন কৰা। ২০১৫ চনত Journal of nutrients ত প্ৰকাশিত এক অধ্যয়ন অনুসৰি, 12 সপ্তাহতকৈ অধিক সময় ধৰি দৈনিক তিচি বীজ সেৱন কৰা অংশ গ্ৰহণকাৰীসকলৰ ৰক্তচাপ নিয়ন্ত্ৰণত থকা বুলি জনা গৈছিল। এই বীজবোৰ পটাছিয়ামত সমৃদ্ধ, এক পুষ্টি যি ৰক্ত নলীৰ বেৰত চাপ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, যি ৰক্তচাপ অধিক হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে।
৫. ডাইবেটিচ (Diabetes)
কিছুমান প্ৰাথমিক গৱেষণা অনুসৰি ‘Lignan’ (তিচি বীজত পোৱা এক যৌগ) – বোৰ দৈনিক গ্ৰহণ কৰিলে ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ উন্নত হ’ব পাৰে। অধ্যয়নটোৰ সময়ত, লক্ষ্য কৰা হৈছিল যে যেতিয়া টাইপ-২ ডায়বেটিচত ভুগি থকা লোকসকলক ১-২ মাহৰ বাবে প্ৰতিদিনে ১০-২০ গ্ৰাম তিচি বীজৰ পাউডাৰ পৰিপূৰক দিয়া হৈছিল তেতিয়া তেওঁলোকৰ উপবাসৰ ৰক্ত শৰ্কৰা ১৯.৭ শতাংশ হ্ৰাস পাইছিল।
৬. কৰ্কট ৰোগ (Cancer)
কিছুমান শেহতীয়া অধ্যয়নে পৰামৰ্শ দিয়ে যে তিচি বীজত থকা যৌগবোৰে স্তন, প্ৰষ্টেট আৰু মলাশয়ৰ কৰ্কটৰোগৰ পৰাও সুৰক্ষা দিব পাৰে। এক পৰীক্ষাগাৰৰ অধ্যয়নত, দেখা গৈছিল যে ইয়াত থকা যৌগবোৰে টিউমাৰৰ বিকাশ প্ৰতিহত কৰিব পাৰে।৬,০০০ মহিলাৰ ওপৰত কৰা এক কানাডিয়ান অধ্যয়ন অনুসৰি, তিচি সেৱনে স্তনৰ কৰ্কট ৰোগ হোৱাৰ আশংকা ১৮ শতাংশ হ্ৰাস কৰিব পাৰে। তথাপিও যিকোনো সিদ্ধান্তত উপনীত হ’বলৈ এই ক্ষেত্ৰত আৰু বহুতো গৱেষণাৰ প্ৰয়োজন।
৭. প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰে (Reduces Inflammation)
ALA আৰু Lignan- এই দুয়োটা তিচি বীজত পোৱা দুটা মুখ্য যৌগই Parkinson’s ৰোগ আৰু হাপানীৰ দৰে কিছুমান ৰোগৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰিব পাৰে। এই যৌগবোৰে প্ৰদাহজনিত এজেণ্টৰ মুক্তি অৱৰুদ্ধ কৰে যিয়ে প্ৰদাহজনিত ৰোগত অৰিহণা যোগাব পাৰে। ALA -য়ে মানুহৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰদাহজনক প্ৰতিক্ৰিয়া হ্ৰাস কৰা দেখা গৈছে আৰু Lignan বোৰে পৰীক্ষাগাৰৰ পৰীক্ষাত প্ৰদাহজনক চাইটোকাইনৰ উৎপাদন হ্ৰাস কৰা দেখা গৈছে।
৮. হজম (Digestion)
তিচি বীজত দুয়ো প্ৰকাৰৰ আহাৰৰ আঁহ থাকে- দ্ৰৱণীয় আৰু অদ্ৰৱণীয়। দুয়োটা আঁহে শৌচটো ডাঙৰ কৰাত আৰু অন্ত্ৰৰ সহজে পাৰ হোৱাটো নিশ্চিত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। দ্ৰৱণীয় আঁহে শৌচ কোমল কৰাত সহায় কৰে, আনহাতে অদ্ৰৱণীয় আঁহে পাচন তন্ত্ৰক অন্ত্ৰৰ মাজেৰে আৱৰ্জনা স্থানান্তৰ কৰাত আৰু সহজে অন্ত্ৰৰ চলাচল বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে। কোষ্ঠকাঠিন্য আৰু IBS-ত ভুগি থকা লোকসকলৰ বাবে দৈনিক তিচি বীজ সেৱন কৰাটো উপকাৰী হ’ব পাৰে। কিন্তু তেওঁলোকে গোটেই দিনটো যথেষ্ট তৰল পান কৰিব লাগিব যেতিয়া তেওঁলোকৰ আহাৰত তিচি বীজ অন্তৰ্ভুক্ত থাকে।
৯. ছালৰ স্বাস্থ্য (Skin Health)
তিচি বীজত থকা ‘Lignan’ আৰু কেইবাটাও এণ্টিঅক্সিডেণ্টে মুখৰ ছাল কোঁচ খোৱাত প্ৰতিহত কৰে। এক অধ্যয়নত পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে যে ছালত স্থানীয়ভাৱে তিচি বীজৰ তেল প্ৰয়োগ কৰিলে ছালৰ সংবেদনশীলতা, খহটাতা আৰু স্কেলিং যথেষ্ট হ্ৰাস হ’ব পাৰে। এই বীজত থকা ফেটি এচিডে ছালখন আৰ্দ্ৰ আৰু মসৃণ কৰি ৰখাত সহায় কৰে। তদুপৰি, ই আনকি ক্ষতিগ্ৰস্ত চুলি মেৰামতি কৰিব পাৰে, চুলি সৰা, একজিমা আৰু উফি প্ৰতিহত কৰিব পাৰে।
১০. ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালী বুষ্টাৰ (Immune System Booster)
তিচি বীজত থকা প্ৰ’টিনত আৰ্গিনিন, এস্পাৰ্টিক এচিড আৰু গ্লুটামিক এচিডৰ দৰে এমিনো এচিড থাকে। এই এমিনো এচিডবোৰে আমাৰ শৰীৰক বিভিন্ন ভেঁকুৰৰ সংক্ৰমণৰ পৰা সুৰক্ষিত কৰিবলৈ পোৱা গৈছিল, এনেদৰে আমাৰ সামগ্ৰিক ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা উন্নত কৰে।
১১. স্বাস্থ্যকৰ চুলিৰ বাবে (For Healthy Hair)
যদি আপুনি স্বাস্থ্যকৰ চুলি বিচাৰি আছে মাছ, বাদাম আৰু অন্যান্য সামগ্ৰীৰ সৈতে অধিক তিচি বীজ খাবলৈ চেষ্টা কৰক। তিচি বীজত পলিআনচেচুৰেটেড অমেগা-৩ ফেটি এচিডে আপোনাৰ চুলি আৰু মূৰৰ ছালৰ পুষ্টি প্ৰদান কৰাত আৰু শুষ্কতা প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
১২. মগজুৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে (For Brain Health)
তিচি বীজ জ্ঞান আৰু মগজুৰ কাৰ্যৰ সৈতেও সম্পৰ্কিত। এইবোৰৰ প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্ট প্ৰভাৱবোৰে মস্তিষ্কৰ কোষবোৰক স্বাস্থ্যৱান হৈ থকাত আৰু স্নায়বিক ৰোগৰ পৰা সুৰক্ষা দিয়াত সহায় কৰিব পাৰে।
তিচি বীজৰ ব্যৱহাৰ | Uses of Flax Seed
সম্পূৰ্ণ তিচি বীজ চালাড, বেক কৰা সামগ্ৰী, পেনকেক, ক্ৰেকাৰ, স্মুদি আদিত যোগ দিব পাৰি। তিচি বীজ খোৱাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ উপায় হৈছে সেইবোৰ পিহি লোৱা, যাৰ ফলত সেইবোৰ হজম কৰিবলৈ সহজ হয়। তিচি বীজ গুৰি চাটনি, কুকিজ, মাফিন, ব্ৰেড আদিত যোগ দিব পাৰি। তিচি বীজৰ তেল, পাউডাৰ, টেবলেট, কেপচুলৰ ৰূপতো খাব পাৰি।
তিচি বীজৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side Effects of Flax Seed
তিচি বীজ সুৰক্ষিত কিন্তু কেতিয়াবা ইয়াৰ অত্যাধিক ব্যৱহাৰৰ ফলত বহুতো পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হ’ব পাৰে। এইবোৰ হৈছে মূলতঃ গেষ্ট্ৰোইনটেস্টাইনেল পাৰ্শ্বক্ৰিয়া যাৰ ফলত
- অন্ত্ৰৰ চলাচল,
- গেষ্ট্ৰিক সমস্যা,
- ওকালি অহা,
- পেটৰ বিষ,
- ডায়েৰিয়া আৰু কোষ্ঠকাঠিন্য বৃদ্ধি হ’ব পাৰে।
এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়াও হ’ব পাৰে। তিচি বীজ সীমিত পৰিমাণে খাব লাগে আৰু যিকোনো পাৰ্শ্বক্ৰিয়া পৰিহাৰ কৰিবলৈ আপুনি যথেষ্ট পৰিমাণে পানী খাব লাগে। কিছুমান ক্ষেত্ৰত, ই আপোনাৰ অন্ত্ৰঅৱৰোধ কৰিব পাৰে। আপোনাৰ শৰীৰত ডাঙৰ Lignin ৰাসায়নিক পদাৰ্থ গঠন হোৱাৰ ফলত এনে ধৰণৰ ৰেচক প্ৰভাৱ হ’ব পাৰে। আপুনি যিকোনো ধৰণৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া লক্ষ্য কৰাৰ লগে লগে তিচি বীজৰ ব্যৱহাৰ বন্ধ কৰা উচিত।
NOTE: তিচি বীজৰ উপকাৰিতা আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত আৰু কিছু শাৰীৰিক ক্ষেত্ৰত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে। ওপৰত উল্লেখ কৰা সমূহ কেৱল তথ্যৰ আধাৰত সাধাৰণ জ্ঞানাৰ্থে যোগান ধৰা তথ্য। ৰোগ নিৰাময়ত ঔষধী ক্ষেত্ৰত তিচি বীজ ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো বাঞ্ছনীয়।
Also Read: বিভিন্ন বেমাৰত বেলৰ উপকাৰিতা | Stone Apple Benefits in Various Diseases
সামৰণি | Conclusion
এই প্ৰৱন্ধটিৰ উল্লেখ কৰা তথ্য সমূহে আপোনালোকক তিচি বীজৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতাৰ বিষয়ে জ্ঞাত কৰা হ’ল। এই প্ৰৱন্ধটিত তিচি বীজৰ উপকাৰিতা, অপকাৰী, ব্যৱহাৰ আৰু অনান্য তথ্য সমূহে আপোনালোকে জানিবলৈ পালে।আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ।
FAQ
প্ৰশ্ন: যদি আমি প্ৰতিদিনে ফ্লেক্স বীজ খাওঁ তেন্তে কি হ’ব?
উত্তৰ: অধ্যয়নত মন কৰা হৈছে যে তিচি বীজ (Flax seeds)-ৰ তেলৰ দৈনিক ব্যৱহাৰে কলেষ্টেৰল ৬-১১% হ্ৰাস কৰিব পাৰে। এই অধ্যয়নবোৰে বেয়া কলেষ্টেৰল (LDL) কণাৰ সংখ্যা ৯-১৮% হ্ৰাস হোৱাৰ ইঙ্গিত দিয়ে।
প্ৰশ্ন: তিচি বীজ কোনে খাব নালাগে?
উত্তৰ: অন্ত্ৰৰ স্থিতিত ভুগি থকা লোকসকলে তিচি বীজ সেৱন কৰা পৰিহাৰ কৰিব লাগে। বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে, পৰ্যাপ্ত তৰল অবিহনে তিচি বীজ অত্যাধিক সেৱনৰ ফলত অন্ত্ৰৰ অৱৰোধ হ’ব পাৰে। ই স্ক্লেৰোডাৰ্মা ৰোগীসকলৰ বাবে বিশেষভাৱে বিপদজনক।
প্ৰশ্ন: তিচি বীজে কিমান দ্ৰুততাৰে কাম কৰে?
উত্তৰ: তিচি বীজ হৈছে এক কাৰ্যকৰী ৰেচক। আপুনি সম্ভৱতঃ তিচি বীজ গ্ৰহণ কৰাৰ ১২ ৰ পৰা ২৪ ঘণ্টাৰ ভিতৰত ফলাফল আৰু শৌচ ঢিলা হোৱা লক্ষ কৰিব। কোষ্ঠকাঠিন্যৰ পৰা সকাহ পাবলৈ গোটেই দিনটো পানী খোৱাটো নিশ্চিত কৰিব।
প্ৰশ্ন: তিচি বীজে স্তনৰ আকাৰ হ্ৰাস কৰে নেকি?
উত্তৰ: তিচি বীজত – চালমন আৰু টুনাৰ দৰে মাছৰ সৈতে – অমেগা-৩ ফেটি এচিডৰ পৰিমাণ অধিক। ই এষ্ট্ৰোজেনৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত আৰু অৱশেষত স্তনৰ আকাৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
প্ৰশ্ন: তিচি বীজ চুলিৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে উপকাৰী নে?
উত্তৰ: তিচি বীজত থকা পলিআনচেচুৰেটেড অমেগা-৩ ফেটি এচিডে আপোনাৰ চুলি আৰু মূৰৰ ছালৰ পুষ্টি প্ৰদান কৰাত আৰু শুষ্কতা প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
Writer: Mahezubin Saikia