কপালফুটা লতাৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা, উদ্ভিদ বিৱৰণ, পুষ্টিগত মূল্য, আঞ্চলিক নাম, বিভিন্ন ৰোগত ব্যৱহাৰ, সাম্ভাৱ্য অপকাৰিতা আৰু সঘনাই সোধা প্ৰশ্নৰ উত্তৰ | Health Benefits of Balloon vine
কপালফুটা লতা কি? | What is Balloon Vine?
কপালফুটা লতা (Balloon Vine) হৈছে ‘Sapindaceae’ পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত এবিধ ঔষধি ভেষজ দ্ৰাক্ষালতা। ই আফ্ৰিকা, অষ্ট্ৰেলিয়া আৰু উত্তৰ আমেৰিকাৰ ক্ৰান্তীয় আৰু উপ-ক্ৰান্তীয় অঞ্চলত ব্যাপকভাৱে বিস্তৃত এক উদ্ভিদ।
কপালফুটা লতাক Ambeang baek, Balloon Vine, Love-in-a-puff, Winter cherry, balloon vine heart seed, heart pea, small balloon creeper, small balloon vine, lesser balloon vine, Small balloon vine, blue passion flower, blue passion fruit, Blister creeper and upland Cotton আদি সাধাৰণ নামেৰেও জনাজাত।
কপালফুটা লতাৰ উপকাৰিতা আৰু ব্যৱহাৰ
চীনা, ভাৰতীয় আৰু ইউৰোপীয় আহাৰ আৰু পৰম্পৰাগতভাৱে কাহ, ছালৰ ৰোগ, ঋতুস্ৰাৱৰ বিষ, পাইল, কোষ্ঠকাঠিন্য, আমাশয় আৰ্থ্ৰাইটিছ আৰু ৰিউমেটিজমৰ বাবে কপাল ফুটা লতা ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কপাল ফুটা দ্ৰাক্ষালতাৰ প্ৰাথমিক জৈৱসক্ৰিয় উপাদান হৈছে ফাইটোষ্টেৰল যি ভাল প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ থকা দেখুৱাইছে যি হাড় আৰু গাঁঠি শক্তিশালী কৰা আৰু আনকি ৰিউমেটিজম আৰু হাত-ভৰিৰ জঠৰতা নিয়ন্ত্ৰণ কৰাটো কাৰ্যকৰী কৰে।
উদ্ভিদ বিৱৰণ | Plant description
কপালফুটা লতা হৈছে এক শক্তিশালীভাৱে ডাঙৰ হোৱা, চিৰস্থায়ী দ্ৰাক্ষ্যলতা যি ১০ মিটাৰতকৈও অধিক ওখ হ’ব পাৰে। উদ্ভিদবিধ আৰ্দ্ৰ আৱৰণ, আৱৰ্জনা স্থান, নদীৰ পাৰ, বাগিচা, পথৰ কাষ, বৃক্ষৰোপণ, বনৰ মাৰ্জিন, উডলেণ্ড, ঘাঁহনি, প্লাৱনভূমি, শিলৰ ঠাই, চৰণভূমি, খেতি কৰা এলেকা, ৰিপেৰিয়ান অঞ্চল আৰু জোপোহা ভূমিত বিকশিত হোৱা দেখা যায়। ত্ৰিভুজাকাৰ পাতবোৰক পেটিঅ’ল আৰু পিননেট পাতৰ ফলকত বিভক্ত কৰা হয়। পেটিঅ’ল (০.৫ ৰ পৰা) ১.৫ ৰ পৰা ৩.৫ চেমি দীঘল আৰু ৰাচিছ ০.৪ ৰ পৰা ২ চেমি দীঘল। ফুলবোৰ সৰু, বগা আৰু প্ৰায় ২.৫ মিলিমিটাৰ দীঘল। ফুল সাধাৰণতে জুলাইৰ পৰা আগষ্টলৈ হয়। দীঘলীয়া সময়ৰ খৰাঙৰ বাহিৰে ই গোটেই বছৰটো ফুলিব পাৰে। উৰ্বৰ ফুলৰ পিছত বীজৰ কেপচুল থাকে যি প্ৰায় গোলাকাৰ হয়। এই কেপচুলবোৰ পাতল খোলা, ফুলা আৰু কোণযুক্ত যি ৩ চেমি ব্যাসলৈকে জোখৰ হয়। ফলবোৰ প্ৰথমতে সেউজীয়া আৰু শৰৎকালত পাতল মুগা লৈ পৰিপক্ক হয়। পকা হ’লে ই এটা বীজৰ সৈতে তিনিটা খণ্ডত বিভক্ত হয়। বীজবোৰ ক’লা, অস্বচ্ছ আৰু মসৃণ।
এই প্ৰবন্ধটিত কপালফুটা লতাৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা সম্বন্ধে আলোচনা কৰা হʼব।
Read Also: শেৱালী উদ্ভিদ আৰু ফুলৰ উপকাৰিতা, ব্যৱহাৰ, আৰু পাৰ্শ্বক্ৰিয়া
ৰাসায়নিক গঠন | Chemical Composition
কপালফুটা লতা পাতবোৰত বিটা-চিটোষ্টেৰল আৰু ইয়াৰ ডি-গ্লুকোচাইড, এক ক্ষাৰীয়, অক্সালিক এচিড আৰু এমিনো এচিড থাকে। উদ্ভিদটোত এটা চেপোনিন আৰু কুৱেব্ৰাচিটলৰ উপস্থিতি ৰখা হৈছে। বীজ তেলত এৰুচিক এচিড ৪৩%, অলিক এচিড ৩০%, ইকোচনিক এচিড ১২%, অক্টানোইক এচিড ৪.৫৭% আৰু এন-হেক্সাডেকানোইক এচিড ৪.১৫% আৰু ত্ৰিবাৰ টাৰ্পেনইড সমৃদ্ধ।
কপালফুটা লতাৰ ভিন্ন আঞ্চলিক নাম | Different Regional Names of Balloon vine
- ইংৰাজী ভাষাত: balloon vine, blister creeper, heart-pea, heart-seed, love in a puff, winter cherry
- হিন্দী ভাষাত: kanphata, kapalphodi
- কান্নাড়া ভাষাত: agniballi, bekkina buddle gida, bekkina toddina balli
- মালায়ালম ভাষাত: jyotishmati, karuttakunni, paluruvam, uzhinja
- মাৰাঠী ভাষাত: panphuti, kapal phodi
- উৰিয়া ভাষাত: jyotishmati, phutu phutu
- সংস্কৃত ভাষাত: karnasphota,
- তামিল ভাষাত: korravan, mutakkorran
- তেলুগু ভাষাত: buddakakara
কপালফুটা লতাৰ জীৱবৈজ্ঞনিক শ্ৰেণবিভাজন | Scientific Classification of Balloon vine
- Kingdom: Plantae
- Clade: Tracheophytes
- Clade: Angiosperms
- Clade: Eudicots
- Clade: Rosids
- Order: Sapindales
- Family: Sapindaceae
- Genus: Cardiospermum
- Species: C. halicacabum
- Scientific name: Cardiospermum halicacabum
কপালফুটা লতাৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা | Health Benefits of Balloon vine
১. আলচাৰ-প্ৰতিৰোধী লাভালাভ (Anti-ulcer Properties)
পানীত কপালফুটা লতাৰ পাত উতলাই প্ৰাপ্ত কৰা নিষ্কাশনৰ মৃদু আলচাৰ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ থাকে আৰু এচিডিটিত ভুগি থকা লোকসকলে আপোনাৰ আহাৰত কপালফুটা লতা যোগ দিলে আকৰ্ষণীয়ভাৱে লাভান্বিত হ’ব। ভাল ফলাফলৰ বাবে ইয়াক চুপৰ ৰূপত খাবলৈ চেষ্টা কৰক।
২. ডায়েৰিয়া-বিৰোধী গুণাগুণ (Anti-Diarrheal Properties)
কপালফুটা লতাৰ নিষ্কাশনত ডায়েৰিয়া-বিৰোধী কাৰ্যকলাপ থাকে আৰু পৰম্পৰাগতভাৱে ভাৰতৰ কিছুমান স্থানত ইয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এইটো গৱেষণাৰ জৰিয়তে প্ৰমাণিত হৈছে আৰু ইয়াৰ কাৰণ হৈছে কপালফুটা লতাত থকা টেনিন, ফ্লেভোনইড, এলকেলইড, ষ্টেৰল, ট্ৰাইটাৰপেন আৰু চেপোনিন।
৩. উৰ্বৰতা বৃদ্ধি কৰে (Increases Fertility)
কপালফুটা লতাৰ শুক্ৰাণুৰ গতিশীলতা আৰু শুক্ৰাণুৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰাৰ ক্ষমতা আছে। মাত্ৰ ৩০ দিনৰ বাবে নিয়মীয়াকৈ কপালফুটা লতাৰ ব্যৱহাৰ কৰি থাকিলে শুক্ৰাণুৰ সংখ্যা যথেষ্ট বৃদ্ধি হয় আৰু ‘Serum testosterone’ স্তৰও বৃদ্ধি পাইছিল।
৪. আৰ্থ্ৰাইটিক বিৰোধী কাৰ্যকলাপ (Anti-Arthritic Activity)
কপালফুটা লতাৰ আৰ্থ্ৰাইটিছ চিকিৎসাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে আৰু এই পৰম্পৰাগত ব্যৱহাৰ গৱেষণাৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত হৈছে। কপালফুটা লতা নিয়মীয়াকৈ আৰ্থ্ৰাইটিছত ভুগি থকা ৰোগীসকলক দোষাই বা ৰসম ৰ ৰূপত দিয়া হয় আৰু ই প্ৰদাহ আৰু বিষ হ্ৰাস কৰাত যথেষ্ট সহায় কৰে।
৫. প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্ট গুণাগুণ (Anti-Inflammatory & Antioxidant Properties)
কপালফুটা লতাৰ আশ্চৰ্যজনক এণ্টিঅক্সিডেণ্ট আৰু এণ্টি-ইনফ্লেমেটৰী গুণআছে। কপালফুটা লতাত থকা ফ্লেভোনল, গ্লাইকোচাইড আৰু ফেনলইয়াৰ প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্ট গুণাগুণৰ বাবে দায়বদ্ধ। ইয়াৰ এনালজেচিক গুণাগুণো আছে (বিষ উপশমকাৰী গুণাগুণ) যি ইয়াক সকলো ধৰণৰ প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰাৰ বাবে অতি কাৰ্যকৰী কৰি তোলে।
৬. বেক্টেৰিয়া-বিৰোধী গুণাগুণ (Antibacterial Properties)
কপালফুটা লতাৰ শক্তিশালী এণ্টি-বেক্টেৰিয়া গুণ আছে আৰু উদ্ভিদৰ সকলো অংশৰ বেক্টেৰিয়া-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ আছে আৰু সেইবোৰ বেক্টেৰিয়াৰ পাঁচটা প্ৰকাৰ (Salmonella, Staphylococcus Aureus, Aeromonas, E.coli and Pseudomonas)-ৰ বিৰুদ্ধে কাৰ্যকৰী।
৭. মহ প্ৰতিৰোধক গুণাগুণ (Mosquito Repellent Properties)
কপালফুটা লতা ছালত বাহ্যিকভাৱে প্ৰয়োগ কৰিলে মহ প্ৰতিৰোধ কৰাৰ ক্ষমতা থাকে। অধ্যয়নটোৰ বাবে, ইথানল পাতৰ নিষ্কাশন ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ই তিনি প্ৰকাৰৰ মহৰ মহৰ কামোৰ অতি কাৰ্যকৰীভাৱে প্ৰতিহত কৰিছিল।
৮ . ভেঁকুৰ-বিৰোধী গুণাগুণ (Anti-fungal properties)
কপালফুটা লতাৰ শক্তিশালী ভেঁকুৰ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণো আছে। কপালফুটা লতাৰ আটাইতকৈ ভেঁকুৰ-বিৰোধী কাৰ্যকলাপৰ বাবে দায়বদ্ধ দুটা ৰাসায়নিক যৌগ হৈছে লুটিওলিন আৰু ৰুটিন।
৯. Antipyretic গুণাগুণ (Antipyretic Properties)
কপালফুটা লতাৰ জ্বৰ হ্ৰাস কাৰী গুণাগুণো আছে। মেলেৰিয়া জ্বৰ হ্ৰাস কৰাৰ বাবে ই এক সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ আৰোগ্য। যদি আপুনি জ্বৰ, চৰ্দি আৰু মুৰৰ বিষত ভুগি আছে, একাপ কপালফুটা লতাৰ গৰম চুপ খাবলৈ চেষ্টা কৰক, ই জ্বৰ আৰু বিষ হ্ৰাস কৰাত যথেষ্ট সহায় কৰিব।
১০. চুলিৰ বিকাশ (Hair Growth)
খজুৱতি হোৱা মূৰৰ ছাল আৰু উফিৰ চিকিৎসা ৰ বাবে আৰু চুলিৰ বিকাশৰ বাবে চুলিৰ বাবে কপালফুটা লতা ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। আমি কপালফুটা লতা ব্যৱহাৰ কৰি উফিৰ চিকিৎসাৰ বাবে ঘৰত বনোৱা তেল তৈয়াৰ কৰিব পাৰোঁ। তেল তৈয়াৰ কৰিবলৈ, কপাল ফুটালতা তিল তিল তেলৰ সৈতে উতলাওক আৰু চুলি ধোৱাৰ আগতে সেই তেলটো মালিচ তেল হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰক।
১১. গাঁঠিৰ বিষ (Joint pain)
কপালফুটা লতা আভ্যন্তৰীণ খোৱাৰ লগতে, যদি আমি ইয়াক বাহ্যিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰোঁ তেন্তে আমি দ্ৰুততাৰে ফলাফল পাম। ইয়াক বাহ্যিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ উপায় হৈছে ইয়াৰ পৰা সংকোচন কৰা। এই সংকোচন টো কেৱল কপালফুটা লতাৰ সৈতে পাতৰ সৈতে কৰিব পাৰি যি গাঁঠিৰ বিষৰ চিকিৎসাৰ বাবেও যথেষ্ট ভাল।
এই পুল্টিচে গাঁঠিৰ বিষ আৰু আৰ্থ্ৰাইটিছৰ বিষৰ পৰা অতি ভাল অস্থায়ী সকাহ দিব। কম্প্ৰেছ কৰিবলৈ, এটা পেনত কেষ্টৰ তেল গৰম কৰক আৰু পাতবোৰ অতি কম জুইত ভাজক। পাতবোৰ পৰ্যাপ্ত গৰম হোৱাৰ পিছত, বিশুদ্ধ বগা কপাহৰ কাপোৰ এখন লওঁক আৰু পাতবোৰ মাজত ৰাখক আৰু ইয়াক এটা বাণ্ডেলত বান্ধি দি বিষ হোৱা ঠাইত ব্যৱহাৰ কৰক।
Read Also: ভোমোৰাৰ উপকাৰিতা: বেমাৰত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ | Benefits of Belleric myrobalan
কপালফুটা লতাৰ ব্যৱহাৰ | Uses of Balloon vine
কপালফুটা লতাৰ পাত, নিষ্কাশন, পুল্টিছ আদি ভিন্ন ধৰণে ভিন্ন ৰোগ নিৰাময় ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
কপালফুটা লতাৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side Effects of Balloon vine
কপালফুটা লতাৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ বিষয়ে কোনো পৰ্যাপ্ত তথ্য পোৱা নাযায়। সেয়হে এই ভেষজ নিয়মীয়া পৰিমাণে ব্যৱহাৰ কৰা উচিত অত্যধিক পৰিমাণে গ্ৰহণ কৰিলে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হ’ব পাৰে আৰু গৰ্ভধাৰণ আৰু স্তন্যপান কৰোৱা মাতৃ সকলে এই ভেষজৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰা উচিত।
NOTE: কপালফুটা লতাৰ উপকাৰিতা আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে। ওপৰত উল্লেখ কৰা সমূহ কেৱল তথ্যৰ আধাৰত সাধাৰণ জ্ঞানাৰ্থে যোগান ধৰা তথ্য। ৰোগ নিৰাময়ত ঔষধী ক্ষেত্ৰত কপালফুটা লতাৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো বাঞ্ছনীয়।
সামৰণি | Conclusion
এই প্ৰৱন্টিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় কপাল ফুটা লতাৰ উপকাৰিতা সম্বন্ধে এক সাম্যক পৰিচয় পালে।কপাল ফুটা লতাৰ উপকাৰিতা, ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন ধৰণৰ সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ।
FAQ
প্ৰশ্ন: কপালফুটা লতাৰ সাধাৰণ নাম সমূহ কি কি?
উত্তৰ: কপালফুটা লতাৰ সাধাৰণ নাম সমূহ হৈছে – Ambeang baek, Balloon Vine, Love-in-a-puff, Winter cherry, balloon vine heartseed, heart pea, small balloon creeper, small balloon vine, lesser balloon vine, Small balloon vine, blue passion flower, blue passionfruit, Blister creeper and upland Cotton।
প্ৰশ্ন: কপালফুটা লতা কোনবোৰ ঠাইত বিকশিত হোৱা দেখা যায়?
উত্তৰ: কপালফুটা লতা আৰ্দ্ৰ আৱৰণ, আৱৰ্জনা স্থান, নদীৰ পাৰ, বাগিচা, পথৰ কাষ, বৃক্ষৰোপণ, বনৰ মাৰ্জিন, উডলেণ্ড, ঘাঁহনি, প্লাৱনভূমি, শিলৰ ঠাই, চৰণভূমি, খেতি কৰা এলেকা, ৰিপেৰিয়ান অঞ্চল আৰু জোপোহা ভূমিত বিকশিত হোৱা দেখা যায়।
প্ৰশ্ন: কপালফুটা লতা কিহৰ বাবে উপকাৰী?
উত্তৰ: কপালফুটা লতা চীনা, ভাৰতীয় আৰু ইউৰোপীয় আহাৰ আৰু পৰম্পৰাগতভাৱে কাহ, ছালৰ ৰোগ, ঋতুস্ৰাৱৰ ক্ৰেম্প, পাইল, কোষ্ঠকাঠিন্য, আমাশয় আৰ্থ্ৰাইটিছ আৰু ৰিউমেটিজমৰ বাবে কপালফুটা লতা ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কপাল ফুটা দ্ৰাক্ষালতাৰ প্ৰাথমিক জৈৱসক্ৰিয় উপাদান হৈছে ফাইটোষ্টেৰল যি ভাল প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ থকা দেখুৱাইছে যি হাড় আৰু গাঁঠি শক্তিশালী কৰা আৰু আনকি ৰিউমেটিজম আৰু হাত-ভৰিৰ জঠৰতা নিয়ন্ত্ৰণ কৰাটো কাৰ্যকৰী কৰে।
প্ৰশ্ন: কপালফুটা লতা কোন পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ?
উত্তৰ: কপালফুটা লতা ‘Sapindaceae’ পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ।
প্ৰশ্ন: কপালফুটা লতাৰ বৈজ্ঞনিক নাম কি?
উত্তৰ: কপাল ফুটা লতাৰ বৈজ্ঞানিক নাম হৈছে – ‘Cardiospermum halicacabum’।
Writer: Mahezubin Saikia